59866

PRAWO HANDLOWE - to zespól norm prawnych regulujących status prawny przedsiębiorstwa oraz stosunki prawne z ich udziałem związane z prowadzeniem przez nich działalności gospodarczej.

Zalążki prawa handlowego mamy już w starożytności (kodeks Hammurabiego - regulacja szczątkowa).

Natomiast w średniowieczu prawo handlowe wykształciło się jako prawo kupieckie (stanowe).

Prawo średniowieczne charakteryzuje się daleko idącym rozdrobnieniem, każde miasto miało wówczas własne prawo tzw. statuty rynkowe (statuta nergatorum).

Reguły uprawiania handlu przemieszczały się z miasta do miasta dlatego prawa te były do siebie zbliżone.

Prawo to przetrwało do przełomu XVIII/XIX wieku (rewolucja przemysłowa).

Pojawiły się nowe kategorie osób - przedsiębiorcy i wytwórcy. Mamy rozszerzenie zakresu podmiotowego prawa handlowego. Prawo to stało się prawem przedsiębiorców.

Kodeks handlowy Napoleona z 1807 roku był pionierskim aktem. We Francji obowiązuje po dziś dzień.

Niemiecki kodeks handlowy z 1848 roku, następny z 1897 r.

Były to kodyfikacje oparte na różnych założeniach:

•    koncepcja przedmiotowa - obowiązywała we Francji, chodziło o czynność kwalifikowaną przez pracodawcę jako czynność kupiecką;

•    koncenda podmiotowa - Niemcy, istotne znaczenie ma podmiot, który dokonuje tych czynności;

Praktyka opowiedziała się na rzecz koncepcji niemieckiej.

Polska - z 1934 roku pochodzi pierwsza jednolita regulacja prawno-handlowa.

Kodeks handlowy przyjmuje koncepcję niemiecką. II księgi: 'kupiec, 'czynności handlowe.

Jeżeli chodzi o meritum to w takim kształcie ta kodyfikacja przetrwała do dzisiaj.

Górę wzięła zasada jedności prawa cywilnego - wszelkie stosunki cywilno-prawne bez względu czy mają gospodarczy charakter czy też nie mają takiego charakteru, podlegają jednolitej regulacji.

Podstawowym źródłem prawa handlowego jest kodeks cywilny, który jest zwornikiem wszelkich instytucji, ale obok istnieje szeroki obszar poddany regulacji szczególnej (przede wszystkim stosunki prawno-gospodarcze). Obowiązuje pluralizm źródeł prawa.

Pozakodeksowe regulacje.

I    grupa - akty regulujące status prawny przedsiębiorców:

•    kodeks spółek handlowych 2002 r.,

•    ustawa o przedsiębiorstwach państwowych,

•    prawo spółdzielcze 1982 r.;

II    grupa - akty regulujące pewne obszary życia gospodarczego:

•    prawo przewozowe 1984 r.,

•    prawo własności przemysłowej;

III    grupa - akty mieszane, regulują status prawny przedsiębiorców i stosunki prawne z ich udziałem;

•    prawo bankowe 1997 r.;

Prawo handlowe nie wykształciło nie wykształciło metody regulacji stosunków prawnych właściwej dla tego prawa, posługuje się natomiast:

•    metodą cywilno-prawną (przeważa przy gospodarce rynkowej),

•    metodą administracyjno-prawną (gospodarka centralistyczna);