11945

polskiej. Stanisław August Poniatowski najpierw był jej faworytem, za jej sprawą został osadzony na tronie polskim, potem jednak Katarzyna ingerowała w reformy państwowe przeprowadzane przez niego, uważała je za zbyt wywrotowe. Ostatecznie doprowadziła do wymazania Polski z mapy politycznej Europy. Niemniej jednak należy pamiętać, że wielu Polaków po pierwszym rozbiorze przeniosło się do Petersburga, gdzie tymi samymi reformami, na które nie zgodziła się Katarzyna II w Polce, uzdrawiali system rosyjski. Dlatego też w tamtych czasach Polska jawiła się Rosjanom wzorem reformatorskim. Ideologia oświeceniowa przejawiała się też w sztuce i architekturze w postaci klasycyzmu. Była to formacja przemyślana, symetryczna, uporządkowana, która odzwierciedlała także kierunek reform państwowych zakładający wprowadzenie ładu we wszystkie dziedziny życia. Katarzyna II nakazała usunąć drewniane budynki, a także budowany z wielkim wysiłkiem pałac w Kołamieńskam. Przebudowany został też Jarosław - drugie miasto rosyjskie pod względem wielkości. Caryca nakazała nadać mu konstrukcję gwiazdy -ulice miały rozchodzić się promieniście od centrum. Miasta miały rozwijać się horyzontalnie. Drewno zastępowane było cegłą, co miało stworzyć poczucie bezpieczeństwa (mniej pożarów). Zmienia się też znaczenie miasta. Do tej pory największą rolę odgrywali w nim kupcy i burżuazja, teraz szlachta, która zimy spędza w mieście, lata w swoich majątkach wiejskich zlokalizowanych poza miastami albo na ich peryferiach. Dostosowywane są budynki miejskie - teatry łączy się z salami balowymi, a buduje się je w centrach. Swoje miejsce zmieniają jednak zabudowania o charakterze religijnym - cerkwie znajdują się teraz na obrzeżach.

Bardzo ważną kwestią była edukacja. W początkowych latach panowania Katarzyny II dominowała “stara” arystokracja, która popierała Woltera czy Diderota, natomiast potem do głosu zaczęła dochodzić “młodsza” arystokracja, która propagowała idee Rousseau. Caryca nie lubiła jednak Rousseau, gdyż uważała, że rozsiewa on idee stricte rewolucyjne, które zagrażają stabilizacji w Europie. Z drugiej jednak strony jego dzieło pt. “Emil” zostało w Rosji opublikowane we fragmencie (chodziło o IV rozdział “Medytacje...”) w 1770 roku.

Postać Iwana Bieckiego (Tr ubiec kiego).

Iwan Biecki (a nie Trubiecki, bo był dzieckiem z nieprawego łoża) urodził się w Kopenliadze, bardzo dużo przebywał za granicą, miał bezpośredni kontakt z matką Katarzyny II, co zapewniało mu karierę. W czasach Katarzyny II był ministrem edukacji, przygotował generalny projekt reformy edukacji w Rosji. Postulował organizację przytułków dla dzieci, jednak nie sierot, lecz dla dzieci mających rodziny. Polegać to miało na kształceniu dzieci w całkowitej izolacji od rodziców od 5 roku życia do osiągnięcia wieku dojrzałości. Taka izolacja miała zapewniać prawidłowe wpojenie idei oświeceniowych. Biecki był też prezydentem Akademii Sztuk, z jego inicjatywy nastąpiła oi^anizacja programu szkoły dla dziewcząt z dobrych rodzin przy Klasztorze Smolnym. Biecki odgrywał bardzo ważną rolę w państwie rosyjskim, świadczyć o tym może fakt, że nawet Dzierżawili napisał mu epitafium “Na odejście filantropa”. Biecki był też autorem projektu reformy edukacji. Chciał, aby w Rosji kształcono wyłącznie w języku rosyjskim (zakładał całkowitą eliminację francuskiego i niemieckiego)l, jednak proponowanych przez niego zmian nie udało się wprowadzić. Za jego sprawą także udało się w Rosji stworzyć szkoły zawodowe, przygotowujące do wykonywania konkretnych zawodów. Był też pomysłodawcą Pomnika Piotra I Wielkiego w Petersburgu (w ogóle zajmował się doradzaniem Katarzynie II w kwestiach upiększania arcliitektonicznego Petersburga). Popierał edukację w duchu jezuickim. Oprócz Rousseau propagował filozofię Jolma Lock ego