- poczucie niezależności poszczególnych członków rodziny
- granice systemu (wewnętrzne i zewnętrzne)
- koalicje
- czas i przestrzeń
- przyjaciele
- podejmowanie decyzji
- sposoby spędzania wolnego czasu
Cztery poziomy spójności rodziny:
1. Brak więzi (wyobcowanie)
2. Podział (oddzielenie)
3. Powiązanie (związanie)
4. Splątanie
POZIOMY SPÓJNOŚCI RODZINY:
Brak więzi (wyobcowanie) - dominują siły odśrodkowe:
- Ułatwia wprawdzie osiąganie autonomii, ale...
- Wyklucza istnienie poczucia przynależności do rodziny i emocjonalnego związku między członkami rodziny;
- Nie doświadcza się bliskości, oparcia, akceptacji, zrozumienia;
- Prowadzi to do poczucia wyobcowania, pustki, osamotnienia, silnej potrzeby dystansu wobec osób, odcięcia emocjonalnego;
- Nie ma warunków dla internalizacji zasad rodzinnych, co ułatwia proces odsuwania się od rodziny;
- Zaburzeniu ulega proces indywiduacji - przedwczesne osiągnięcie samodzielności przez dzieci prowadzi do ich zagubienia poznawczego i emocjonalnego (przypadkowe związki partnerskie, przyjacielskie, podatność na wpływ jednostek i grup, poddanie się ich zasadom, przyjęcie ich wartości).
Podział (oddzielenie): poziom zrównoważony, umiarkowanie niska samoocena Powiązanie (związanie): poziom zrównoważony, umiarkowanie wysoka samoocena Splatanie - dominują siły odśrodkowe:
- Członkowie z trudem osiągają właściwy poziom indywiduacji, z trudem uzyskują autonomię, oddzielają się od rodziny;
- Granice między osobami są zbyt przepuszczalne (dotyczy to też wytyczenia granicy między rodziną a rodziną pochodzenia);
- Obowiązuje zasada dzielenia przez wszystkich nastroju, postaw, sposobów myślenia o różnych -czyjeś odmienne zdanie oznacza sprzeniewierzenie się rodzinnej lojalności;
- Rodziną rządzą sztywne struktury integracyjne, raz ustalone sposoby pełnienia ról, które nie uwzględniają żadnych zmian;
- Brakuje natomiast jasnej struktury organizacyjnej, hierarchii ról;
ADAPTACYJNOŚĆ RODZINY
- zakres, w jakim system rodzinny jest elastyczny i zdolny do zmiany swojej struktury władzy, ról i reguł - w odpowiedzi na stres sytuacyjny i rozwojowy
- zdolności adaptacyjne wyrażają się w elastyczności pełnienia ról, wprowadzaniem zmian w strukturze władzy i modyfikowaniu reguł w taki sposób, by umożliwiały one zmiany konieczne do rozwoju systemu