14510

-    biowskaźnikl dostarczają informacji pozwalające określić tendencje zmian zachodzących w środowisku

-    metoda ta pozwala określić te cechy środowiska, które są ważne ekologicznie dla danej grupy organizmów

-    biolndykacja stanowi dobrą alternatywą lub uzupełnienie fizykochemicznych metod analizy środowiska

4 główne kierunki w biomonltoringu:

1)    monitorowanie wpływu zanieczyszczeń na obecność lub brak gatunków w jakimś miejscu lub zmian w składzie gatunkowym

2)    pomiar stężeń substancji zanieczyszczających u gatunków wskaźnikowych lub wrażliwych

3)    ocena skutków oddziaływania zanieczyszczeń na organizmy i powiązania Ich ze stężeniami zanieczyszczeń w tych organizmach oraz innymi wskaźnikami biotycznymi i abiotycznymi

4)    wykrywanie zróżnicowanych genetycznie linii (ras, odmian) gatunków, które rozwinęły odporność na daną substancję zanieczyszczającą

•    najczęściej do oceny środowiska lądowego jako wskaźników używa się roślin, tj: mchy, niektóre rośliny zielne, drzewa iglaste i liściaste, a także porosty

•    do oceny środowiska wodnego wykorzystuje się głównie zwierzęta tj: skorupiaki, larwy niektórych owadów, także bakterie, glony

Charakterystyka wskaźników ekologicznych - właściwości dobrych bioindykatorów stosowanych w testach ekotoksykologicznych

BIOINDYKACJA = metoda oceny stanu środowiska polegająca na wykorzystaniu „żywych wskaźników" • bioindykatorów do wykazania obecności lub oceny natężenia określonych czynników i zmian, jakie wywołują one w danym środowisku.

W obecności tych czynników określone bioindykatory:

-    mogą w ogóle nie występować

-    ich występowanie jest wyraźnie ograniczone

-    przejawiają określone objawy (zwykle uszkodzenia lub deformacje)

Z drugiej strony wskaźnikami mogą być również gatunki występujące wyłącznie lub wyjątkowo obficie w obecności danego czynnika.

BIOINDYKATORY = organizmy wykorzystujące zróżnicowaną wrażliwość i charakterystyczną reakcję na działanie czynników środowiska (bioindykatorami oprócz gatunków roślin i zwierząt mogą być także wskaźniki ekologiczne i populacyjne takie jak: skład gatunkowy, liczebność, zagęszczenie, produkcja biomasy, struktura troficzna)

•    bioindykatory są wykorzystywane do określenia:

-    stopnia zanieczyszczenia

-    wpływu zanieczyszczeń na organizmy żywe

•    teoria biowskaźników opiera się na zasadzie tolerancji ekologicznej -* każdy organizm (gatunek) posiada określony zakres tolerancji względem czynników warunkujących środowisko

•    tylko nieliczne organizmy są dobrymi wskaźnikami

TYPY BIOINDYKATORÓW:

- testowe (kumulujące) = organizmy roślinne, zwierzęce i mikroorganizmy stosowane w warunkach laboratoryjnych do ustalenia ekologicznej wartości granicznej (minimalnej dawki toksycznej)