14545

deficytami. Oznaczało to, że dokonywano zawsze większych wydatków niż było na to nas stać.

W wysoko rozwiniętych państwach czasów współczesnych, poczynając od lat 70., 80. XX w., nastąpił pewien zwrot w kierunku myśli liberalnej. Mówi się o rozkwicie neoliberalizmu. Zaczęto głosić poglądy o potrzebie ograniczania sfery działań socjalnych państwa, o jak to się mówi obrazowo, zwijaniu państwa dobrobytu. Zaczęto mówić o konieczności silmejszego działalna mechanizmu rynkowego. Ogromne wydatki socjalne państwa są nie do uniesienia nawet przez państwa najwyżej rozwinięte. Doprowadziły one z jednej strony do gigantycznych długów publicznych, a z drugiej strony do znacznego spowolnienia wzrostu gospodarczego, do przyduszenia gospodarki.

Na całym świecie idea ograniczania wydatków publicznych zwłaszcza socjalnych napotyka ogromny opór społeczny.

Zmiany w tym zakresie są absolutnie nieuchronne. Integracja, jaka dokonuje się w Unii Europejskiej, zdaje się zmierzać w kierunku zbudowaiua modelu społecznej gospodarki rynkowej. Ów model będzie oznaczał istotne wzmocnienie mechanizmu rynkowego w sferze gospodarczej oraz znaczne ograniczenie zadań publicznych będzie oznaczało, jak się wydaje, państwo skromne, ale najbardziej sprawne i sprawiedliwe.

Nauki zajmujące się finansami publicznymi.

Finanse publiczne są przedmiotem badan rozmaitych nauk, np. socjologii, która przykładowo analizuje interesy gnipowe realizowane za pomocą środków publicznych. Wykorzystywanie tych środków, np. na zasiłki, renty, emerytury, czy świadczenia zdrowotne, ma charakter nie tylko gospodarczy, ale także i społeczny.

Finansami publicznymi zajmuje się także przykładowo psychologia. Bada np. przewidywane reakcje zbiorowe na wprowadzenie lub podwyższenie podatków' albo na oszczędności budżetowe.

Finansami publicznymi zajmuje się na przykład etyka. Bada przykładowo zagadnienie sprawiedliwości podatkowej. Bada także, czy jest właściwe zaciąganie długu publicznego, który obciąża przyszłe pokolenia.