14567

Unii Europejskiej. Zasada subsydiarności jest niewątpliwie zasadą jurydyczną, czyli akty prawa Unii Europejskiej mogą być oceniane co do legalności z punktu widzenia tej zasady. Ocena prawna poszanowania zasady subsydiarności jest trudna, ponieważ jest to zasada o takim dużym ciężarze politycznym. Ciężar co do tego, który poziom działania jest właściwy jest oceną o cliarakterze politycznym. Przed Trybunałem pojawiają się sprawy, które podnoszą naruszenie zasady subsydiarności, np sprawa dotycząca napisów Jight", „ultra light”. Tu Trybunał nie dopatrzył się naruszenia zasady subsydiarności, w innych sprawach albo znalazł naruszenie innej zasady, albo nie odnosił się do tej zasady. Pierwsze orzeczenie, które będzie opierało się na zasadzie subsydiarności na pewno będzie ocenione jako polityczne. Trybunał może kontrolować poszanowanie tej zasady przy wykonywaniu kompetencji przez Unię Europejską, przy wydawaniu aktów prawnych przez instytucje Unii Europejskiej.

Dzisiaj ta kontrola zgodności działań Unii Europejskiej z zasadą subsydiarności po wejściu w życiu traktatu z Lizbony została znacznie rozwinięta. Ona odbywa się nie tylko poprzez kontrolę sądową i badanie legalności aktów już przyjętych, ale również na etapie uclwalania aktu prawnego, w procesie decyzyjnym. Od Traktatu Amsterdamskiego zgodnie z protokołem w sprawie stosowania zasad subsydiarności i pomocniczości, każdy akt prawny Unii Europejskiej musi być uzasadniony z punktu widzenia zasady subsydiarności. Jeżeli Komisja występuje z wnioskiem legislacyjnym dotyczącym przyjęcia aktu prawnego, musi się w nim znaleźć uzasadnienie wskazujące dlaczego działanie na poziomie Unii Europejskiej jest uzasadnione. Został stworzony tzw. meclianizm szybkiego reagowania ze strony parlamentów narodowych Parlamenty narodowe mają dzisiaj prawo wypowiedzieć się w sprawie zgodności projektu aktu prawnego jeszcze przed jego przyjęciem z zasadą subsydiarności. Zostało rozszerzone prawo skargi do Trybunału w zakresie naruszenia zasady subsydiarności, przede wszystkim Komitet Regionów jest uprawiriony do wiiiesienia skargi na naruszenie tej zasady i również na podstawie protokołów dotyczących stosowania zasad subsydiarności i pomocniczości po jego zmianie parlamenty narodow^re mogą zainicjować postępowanie mające na celu ocenę zgodności aktu prawnego z zasadą subsydiarności.

Ta zasada, która pojawiła się w porządku prawnym Unii Europejskiej nie tak dawno, jest dzisiaj, po wejściu w życie traktatu z Lizbony znacznie wzmocniona. Jest to zasada, która chroni kompetencje państw członkowskich (nie tylko jako całości, ale też i władz regionalnych i lokalnych). U nas tego tak nie widać, bardziej to widać w państwach