14619

•    zróżnicowaiM umierahiość (selekcja negatywna)

•    tonacje i ucieczka genów (diyft) c. kulnuowe zachowania przystosowawcze

•    migracje (przepływ genów)

•    zacłiowauia społeczno-kulturowe

•    przekształcenie środowiska

Ekok^nc/no wartość środowiska- to warniki groklimaiycznr wpływające na warniki bytowe

■    T y ko w niektóry c li populac jacli. prowadzących pry mity wny tryb życia, bywa jeszcze pojemność środowiska określana brakiem środków do życia, przede wszystkim biakiem wody i żywności

■    W populacjach cywilizowanych pojemność środowiska i jego .dobroć" jest raczej określana utrzymywaniem się w dopuszczalnych granicach zanieczyszczeń fizycznych i chemicznych oraz czynników snesaabiych

>    w sensie fizjologicznym chodzi tu o waninki znajdujące się w granicach tolerancji organizmu

>    w sensie społecznym - w granicach dopuszczalnych prawem i na mami maakiymi

■    Za kazystne dla człowieka warunki uważa się kontrastowy klimat strefy umiarkowaiej. gdzie

ir istnieją zmienne pory roku (średnia temperatura lata ok. 18*C 114-201]. zimy 2-4 ®C)

>    opady svystępują we wszystkich paadi roku

>    istnieje różnica temperatur między cbnem i nocą

>    wilgotność względna wynosi ok 60 %

^ Ekosystem system ekologiczne w składa którego wchodzą biotop i biocenoza. Są aie ze sobą nierozerwalnie powiązane i nie można ich rozgraniczyć w przestrzeni Jest to pełen układa ekologiczny, w którym realizuje się przepływ energii i obieg materii

'S Ekosensorw/naić • genetyczne zdeterminowana wrażliwość aganizmu im czynniki środowiska zewnętrznego oraz na inne bodźce stresowe

■    Stres jest związany z wydzielaniem ha mai ów kartykotropiny przez przysadkę mózgową .który stymuluje kaę nadnerczy do produkcji gbkokorykoidów -

umożliwiają szybkie przystosowanie do zaistniałych warników (zazwyczaj przemijające) Nadmierny stres, poważnie zabazający funkcje aganizmu nazywany bywa dystreseni->tnoze powodować wyczerpanie agaiuzmu manifestujące się stanami chaobowymi. w skrajnych przypadkach - zgar »    Ekspresia flgiów to sposób realizarji infamacji genetyczne) Może być ralcowaa lub niepełna

EfapressTfiość odmienna podatność poszczegókiych cech na bodźce środowiskowe Ekunena- Zasiedlany przez człowieka obszar

Fena(yp• wszystkie cechy organizmu będące wynikiem współdziałania zarówno czynników dziedzicznych jak i warunków środowiska To zespół cech osobuka powstały w wyniku realizacji rozwoju zdeterminowanegogenetycznie w danych warunkach życia

^ Ftloarne/a- rozwój rodowy Całość dziejów ewolucyjnych jakiejś grupy systematyczne), jest procesem ciągłym, ale nie jednostajnym- histau, jaki przeszedł dany gatimek Przystosowanie-) Jednym z zasadniczych problemów biologii środowiskowej są zmiany przystosowawcze organizmów żywych do środowiska dayczy to także ekologii człowieka

■    Powstanie w procesie ewolucji, i kształtowanie się w rozwoju osobniczym, ró/naodności fizycznej i psychicznej człowieka jest wynikiem oddziały wania środowiska

■    W rzadkich przypadkach jest ano wynikiem sa mazanych zmian, to jest błędów przy podziale materiału genetycznego lub zaburzeń rozwojowy di

■    Być może jrcknk i te prowokowane są pewnymi bodźcami środowiskowymi. W każdym przypadku o ich utrzymaniu się przy życiu także decyduje środowisko.

■    Niedawno dopiero poznano i opisano genom człowieka, który liczy kilkadziesiąt tysięcy genów

^B Struktaalnie okazuje się on być niemal taki sam. od milionów lat. dobaowi ulegał raczej sposób przejawiona się (ekspresji)

• Różnice genetyczne między poszczególnymi ludźmi wynoszą zaledwie ułamek procenta

*    Genotyp to infamacja genetyczna osobnika zawarta w jego genach

^ Hetero i \)omoiyoot\x znoić• Reaktywność zalezna jest m in od hetetogenności aganizmu

^B homozygotyeme - osobniki o dwóch podobnych zestawach genów . są bardziej stabilne ^B heteratygotycine • posiadające dwa odmienne zestawy genów - bardziej podatne im zmiany

^B Efekt het erozji - przejawia się zwiększoną wrażliwością potomstwa im bodźce środowiskowe, w tym przypadku na warniki bytowe, np żywienie.

^ Hiytmia chtkigi ulaneka

■    Thomas tlobhes (XVII w.) - angielski filozof (leaelyk państwa) •Zwolennik niezmienności iMtuy ludzkiej Pteknsa poglądów waki o byt Homo horami hipus (człowiek człowiekowi wielkim)

^B Adani Sini tli (XVIII w.) - ekonomista angielski Przedstawił koncepcje podziału pracy produkcyjnej jako czynnika konkurencji, powodującej złożoność

aganizacji społeczeństwa Specjabzacjaprodukcji powoduje kazystną wymianę im wołnym rynku-) Wolna kuiktnencja Za źródło zamożności uważał podział

■    Jean Baptiste l.aniarek (X VIII-XIX w.) - francuski biolog ewoiucjonista. Zmiany mafologiczne ontogenezie powstają w wyniku przystosowań do środowiska i są przekazywane następnym pokoleniom

*    Justus Von IJefaig (XIX w.) c hemik niemiecki Sformułował prawo minimum istnieje czynnik ograniczający. a jest nim element środowiska konieczny do życia, który svystępuje w najmniejsze) ilości czy natężeniu

•    Thomas Robert Malthus (X VIII-XIX) ekonomista angielski twórca teorii ludności. Liczba ludności wzrasta w tempie geometrycznym, a prodtkeja żywności w tempie aiytmetycznym (czynnik ograniczający). Są to tendencje nieruchome i jedynie wojna, głód i epidemie mogą zapobiec przehubiieniu.

■    Charles Lydl geolog angielski (XIX w ) relamala nowoczesnej geologii Odrzucił katastrofizm, uregulował pogląd o niezmiernie długim czasie trwania okresów geologicznych - ewolucja ziemi Przeprowadził podział trzeciazędu na podstawie danych paleontologicznych

^B Charles Darwin biolog angielski (XIX w.) - twórca teaii ewolucji aganizmów Jest twórcą teaii adaptacji im poziomie populacji drogą dobom iMtirabiego Teaie wyjściowe:

>    Związek między ewolucją ziemi (Lyell), a famą aganizmów żywych Kaikurcncja w eksploatacji środowiska (im podstawie dzieł Maltlmsa)

•> Środowisko jest czynnikiem różnicującym (odmieime waninki wywołują tóźnaodność aganizmów żywych ❖ Środowisko jest czynnikiem limitującym (przeżywają agaiuzmy stosowane w danym środowisku) ś¹ T rata dobom nattuahiego opisy wała mechanizm adaptacji do środosviska

>    Mec lian iz my ewokicji:

v Powstanie zmienności aganizmów na (kodze mutacji i rekombinacji matetialu genetycznego

4* Rozmnażanie się populacji do granic pojemności środowiska i przeżywaniu osobników najlepiej do danych warników przystosowanych