1- byt konieczny - byt w którym wszystko jest konieczne, który nie może nie istnieć i nie może być inny, niż jest; byt koniecznym jest bytem idealnym lub absolutnym.
2- byt mylny - to istnieje wyłącznie jako przedmiot myśli, lecz co w ogóle nie może istnieć realnie. Przykładem bytu myślnego jest brak lub negacja. Ten byt stanowi odmianę bytu czysto intencjonalnego.
3- byt realny to, co istnieje realnie, a wiec, co jest w swym istnieniu i we własnościach niezależne od podmiotu poznającego (od świadomości), aktywne. Ogół bytów realnych stanowi rzeczywistość. Wg tomistów byt realny bądź absolutny (Bóg), bądź nieabsolutny (stworzony, przygodny). Byt ten odznacza się czasowością: istnieć może jako cos przyszłego, teraźniejszego lub przeszłego.
5. Moni/m , dualizm, pluralizm- odpowiadają na pytanie: jaki jest byt, ile ich jest ? Monizm- istnieje jeden byt, jedna substancja, byt jest jednorodny.
Materialnym bytem jest człowiek, świat.
wg Spinozy - istnieje 1 byt, który ma wiele atrybutów - Bóg.
Dualizm- (Kartezjusz) głosi istnienie tylko 2, niezależnych od siebie substancji, bytów: materialnej (ciało) i duchowej (dusza, myślenie). Ze względu na zdecydowanie odmienną i przeciwstawną naturę substancje te nie mogą na siebie oddziaływać. Niemniej stykają się w szyszynce mózgowej i mogą na siebie wpływać i ukierunkowywać się do działania.
Dualizm wyznacza stosunek duszy do ciała.
Pluralizm - (Leibniz) świat składa się z wielu bytów niezależnych od siebie, odrębnych, nie sprowadzalnych do czegoś jednego
Egzystencializm - człowiek jest odrębnym bytem (np. boli kogoś głowa to mogę mu współczuć, ale ja nie czuje tego bólu).
fi Pojęcia uniwersalistów i spory wt)kól nich.
uniwersalia płoz. powszechni ki, realne odpowiedniki pojęć ogólnych, przedmioty wiedzy pojęciowej, posiadające tylko cechy wspólne danemu zbiorowi przedmiotów (por.
konceptualizm stanowisko w śrdw. sporze o uniwersalia, pośrednie między nominalizmem a realizmem, utrzymujące, że powszechniki (nazwy ogólne) nie mają bytu realnego, lecz są tylko pojęciami (conceptus), tworami naszego umysłu;
realizm postępowanie uwzględniające rzeczywiste warunki, możliwości i siły; pogląd teoriopoznawczy, wg którego świat zewnętrzny istnieje rzeczywiście, niezależnie od poznającego podmiotu; w sztuce - odtwarzanie rzeczywistości w sposób zgodny z obserwacją życia; stanowisko w śrdw. sporze o uniwersalia, wg którego istnieją one niezależnie od rzeczy, w których się przejawiają (por. );
nominalizm stanowisko w śrdw. sporze o uniwersalia, odrzucające istnienie przedmiotów i pojęć ogólnych, a uznające jedynie istnienie nazw ogólnych (por. ; );
Uniwersalia - są to pojęcia ogólne czyli powszechniki
Okazjonalizm: Nicholaus de Malebranche (1638-1715) - nie ma uzasadnienia dla przekonania o istnieniu świata fizycznego, jedyny dowód to Genesis.