15245

których jako dodatki do olejów transformatorowych stosowane były bifenyle(PCBs), które stanowią bardzo poważne źródło dioksyn, szczególnie podczas pożarów. Próby utylizacji starych olejów transformatorowych z olejami silnikowymi,

a następnie poddawanie ich rafinacji powoduje powstawanie dioksyn podczas pracy silnika samochodu. Nie eliminuje więc bezpośrednio problemu. Jeżeli chodzi

0    przemysł papierniczy, to drewno, z którego produkowana jest celuloza zawiera dibenzofuran, który zostaje chlorowany do PCDFs podczas bielenia. Pochodne dibenzofuranu zawierają również środki przeć i w pi a nowe dodawane do pulpy w czasie produkcji.

Właściwości, występowanie i związane z tym problemy

Dioksyny są to bezbarwne, niskolotne ciała stale. Słabo rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych, są nierozpuszczalne w wodzie. Największy problem stanowi możliwość kumulacji w tłuszczach, głównie zwierzęcych. Ich zawartość w olejach roślinnych jest zdecydowanie mniejsza. Okres wydalenia połowy masy dioksyn z organizmu człowieka u ludzi waha się od siedmiu do dziesięciu latjlj. W związku z faktem, że codziennie w pożywieniu dostarczamy naszemu organizmowi kolejną porcję dioksyn usunięcie ich na stałe jest praktycznie niemożliwe. Dzienne spożycie dioksyn przez człowieka żyjącego w nieskażonym przez przemysł środowisku wynosi 1,2 - 2,5 pg-TEO/kg/dzień dla człowieka o masie 80kg. Niepokojące jest występowanie znacznej ilości dioksyn w mleku ludzkim. Powoduje to, że dzieci karmione piersią otrzymują 30-50krotnie większą dawkę niż dorosły. Oprócz wchłaniania przez przewód pokarmowy, możliwe jest wchłanianie dioksyn przez skórę

1    płuca przez bezpośredni kontakt z tymi substancjami w postaci pyłów, sadzy lub innych środków zawierających polichlorowane dibenzoparadioksyny, dibenzofurany lub bifenyle.

Działanie na komórki

Mechanizm działaniajna przykładzie TCDD) nie polega na bezpośrednim uszkadzaniu kodu genetycznego komórki. Powoduje natomiast propagację już występujących uszkodzeń na inne jeszcze nienaruszone obszarytobjawia się szczególnie przy nowotworach). Pełni funkcję promotora. Wykazano, że prowadzi do powstawania enzymów takich jak cytochrom P-450,