16785

jedna idea, jeden cień. który nie ma swojego odwzorowania, to jest absolut. Absolutem dla Platona jest dobro. Pojęcie, które zapewne zaczerpnął od Sokratesa.

Zatem teoria Platona, teoria poznania Platona lekceważy zgromadzenie faktów historycznych, badanie empiryczne, ale docenia badanie świata idei. Tylko mędrzec, tylko filozof może dotrzeć do prawdy, może dotrzeć do świata idealnego. Stąd też poszukiwanie absolutu Platon konstruuje idealną (rolę? ) państwa. Bo państwo jest tez przecież pewnym odbiciem idei. Innymi słowy trzeba stworzyć system polityczny, który wiernie będzie odpowiadał światu idei.

Doktryna polityczna Platona nie powinna opisywać zjawisk życia politycznego, doktryna powinna ustanawiać idealne zasady.

Platon jest pierwszym z filozofów, który stworzył próbę ewolucji ustroju - przedstawił ewolucję ustroju. Według niego pierwszym ustrojem, który w ogóle istniał była arystokracja rycerska tzw. Imarchla. Czyli pierwszy ustrój założyli wojownicy - rycerze. Ambitni wojownicy w miarę upływu czasu coraz bardziej

stawali się amatorami luksusu i wszelkich wygód............. wojownicy zaczęli zajmować się handlem,

rzemiosłem, uprawą roli. W ten sposób wykształcił się nowy ustrój zwany oligarchią. W oligarchii władza należała do najbogatszych. Biednym nie odpowiadał ten ustrój (zostali oni bowiem pozbawieni wszelkich dóbr    i    wszelkich    zaszczytów    materialnych

i niematerialnych). Chciwość i żądza doprowadziły do stworzenia trzeciego ustroju, była nim demokracja. Dochodzi do marnowania majątku publicznego, do walk między różnymi grupami społecznymi. Generalnie w demokracji dochodzi do anarchii, do bezwładzy. Z tej sytuacji chaosu korzysta zręczny demagog, który nie    ma    trudności

w zapanowaniu nad motłochem. I z demokracji rodzi się najgorszy z ustrojów zwany tyranią. Jest to ustrój najbardziej zdegenerowany, najmniej stabilny, ustrój strachu i niewolnictwa (ustrój w którym sam tyran nie jest wolny)

Zdaniem Platona Państwo powstaje wówczas, gdy nikt z nas nie zdoła dbać w dostateczny sposób o zaspokojenie swych potrzeb, lecz na wielu zdany jest pomoc, państwo tworzy wzajemna nasza potrzeba. Tego poglądu dot. genezy państwa wymija teza. że źródłem powstania państwa jest potrzeba. Każdy według

Platona jest skazany na pomoc innych jednostek. Każda stera życia wymaga fachowości, znajomości sztuki czy też nauki. Idealne państwo Platon porównywał do duszy. Według niego dusza ludzka składała się z trzech części:

1.    Mądrość, inteligencja (była postawiona najwyżej) - dzięki tej części duszy człowiek znajdował swoje miejsce w społeczeństwie i świecie.

2.    Odwaga - pozwala stawiać czoła wszelkim niebezpieczeństwom, zarówno wewnętrznym jak i zewnętrznym.

3.    Zaspokajanie potrzeb

Tym 3 częściom duszy ludzkiej odpowiadają 3 klasy w państwie:

1.    Kierownicy, rządzący, elita - cechą tych ludzi jest mądrość

2.    Wojownicy, strażnicy - cechą ich jest odwaga

3.    Chłopi i rzemieślnicy, których celem jest zaspokajanie potrzeb całego społeczeństwa.

Zatem mądrość powinna rządzić w państwie w imię powszechnego dobra, odwaga powinna bronić państwo przed wrogiem, natomiast potrzeby materialne powinni zaspokajać chłopi i rzemieślnicy.

Ta teoria Platona ma charakter antyindywidualistyczny, antydemokratyczny i ściśle zhierarchiwizowany.

Platona uważa się za jednego z pierwszych, który w swoim myślach rozpocz^ myśl totalitarną ponieważ nie myśli on o jednostce, o ludzkim szczęściu, o ludzkim pragnieniu, ale myśli o całości, o całym społeczeristwe. Liczy się zbiorowość a nie jednostka. Nie docenił on ludzkiej indywidualności.

Według Platona władze miała sprawować elita o szczególnych walorach moralnych. Kandydaci na rządzących powinni mieć szczególne wykształcenie i tak: między 17 a 20 rokiem życia kandydat do elity otrzymywał wykształcenie fizyczne, po 20 roku mniej zdolni kierowani są do służby wojskowej, elita zaś, złożona z najlepszych, rozpoczyna 10 letni okres studiów ogólnych. Między 30 a 35 rokiem życia kandydat do kierownika podejmuje studia filozoficzne (studiuje świat idei). Miedzy 30 a 50 rokiem życia sprawował wysokie funkcje publiczne. Po ukończeniu 50 roku życia dobiega kres wychowania filozofa i formowanie jego predyspozycji do sprawowania najwyższej władzy państwowej.

Kolejnym zagadnieniem związanym z elitą jest idea komunizmu. Owa elita miała żyć we wspólnocie. Owa wspólnota polegałaby na zniesieniu własności rodzinnej, majątkowej, prywatnej w obrębie elity. Wszelkie potrzeby zaspokajałby stan trzeci.

Platon zdawał się jednak rozumieć, że jego wizja państwa idealnego to utopia U schyłku życia, w ostatnim swoim dialogu pt. Prawa dał obraz innego państwa. Określił to państwo mianem drugiego co do dobroci, możliwie najlepszego, mniej ambitnego, za to łatwiej osiągalnego. Jest to państwo, w którym rządzą wielcy właściciele ziemscy (ale już bez wspólnoty rodzinnej i majątkowej). Państwo położone wśród gór i bez dostępu do morza, powinno mieć charakter rolniczy, własność ziemska miała stanowić podstawę egzystencji każdego obywatela, oczywiście wg Platona obywatele nie pracowaliby na roli tylko niewolnicy. Natomiast obywatele masowo uczestniczyliby w igrzyskach olimpijskich. Platon gloryfikował ideę

2