Pojęcie czynnika lokalizacji wprowadził w 1909r Alfred Weber. Według niego czynnikiem lokalizacji nazywa się rodzaj wyraźnie określonej korzyści w działalności gospodarczej, kiedy ta działalność występuje w danym miejscu, (koszt transportu, siła robocza, czynnik aglomeracji)
Wyróżniamy tutaj czynniki lokalizacji szczegółowe7 i ogólnej.
Do czynników lokalizacji szczegółowej zaliczamy:
- ukształtowanie powierzchni terenu
- warunki geologiczne (nośność gruntu)
- uciążliwość obiektu dla otoczenia (dym, hałas)
- możliwość zaopatrzenia w wodę
- możliwość odprowadzenia ścieków
- tak zwane względy urbanistyczne
Do czynników lokalizacji ogólne7 zaliczamy:
• czynnik transportu - wiąże się z kosztami transportu, ponadto dotyczy on przyciągającej siły rozbudowanych dróg komunikacyjnych (drogowych, wodnych, kolejowych itp.). chodzi tutaj o taka lokalizację nowego zakładu, by pozwoliła ona na uzyskanie jak najniższych kosztów dowozu surowców oraz rozprowadzenia wyrobów gotowych. Dotyczy to szczególnie przemysłu paliw, materiałów budowlanych, części zakładów przemysłu chemicznego i spożywczego)
• czynnik surowca - wiąże się on częściowo z czynnikiem transportu i jego oddziaływanie na lokalizację zakładów związane jest z miejscami występowania różnych surowców. Klasyczną lokalizację surowcową posiadają zakłady o tak zwanej lokalizacji wymuszonej. Natomiast wrażliwość innych zakładów na lokalizację surowca oceniamy według tak zwanego wskaźnika lokalizacyjnego WL,
u// waga _ surowca
WL =-
waga _ wyrobu _ gotowego
Im wyższy od jedności jest ten wskaźnik, tym silniejsze jest oddziaływanie czynnika surowca na lokalizację danego zakładu.
W przypadku zużywania do produkcji kilku surowców, przy wskaźniku WL większym od jedności (W1>1) o lokalizacji danego zakładu będzie decydował ten surowiec(miejsce jego występowania), który ma główny udział w kosztach produkcji, lub może to być lokalizacja w punkcie pośrednim, ważniejsze zakłady o lokalizacji to: hutnictwo, cukrownie, cementownie, rafinerie, większość zakładów przemysłu spożywczego.
• Czynnik siły roboczej - zaliczany jest do ważniejszych czynników lokalizacji. Rolę tego czynnika oceniamy na podstawie zróżnicowanej pracochłonności w
2