1978

Obrót międzynarodowy - całokształt stosunków utrzymywanych przez podmioty prawa międzynarodowego.

Polityka międzynarodowa danego państwa określana jest przez:

-    interes państwa

-    możliwości realizacji celów politycznych Nauka o stosunkach międzynarodowych

-    nie tylko aspekt prawny

-    też ekonomiczny, socjalny, historyczny, geograficzny i in.

-    nie można badać prawa międzynarodowego w oderwaniu od stosunków międzynarodowych, gdyż prowadziłoby to do formalizmu.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

1.    ZASADA RÓWNOŚCI (FORMALNEJ) PODMIOTÓW

2.    TWORZENIE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO (BRAK USTAWODAWCY)

-    podstawą obowiązywania normy p.m. jest zgoda (wyraźna lub dorozumiana) danego państwa, obojętnie w jakiej formie wyrażona

-    niesformalizowane i zdecentralizowane

-    poprzez zawarcie umowy lub stosowanie danej praktyki (prawo zwyczajowe) -» partykularyzm prawa

-    w San Francisco w 1945 r. delegacja Filipin wystąpiła z wnioskiem, by ONZ mogła ustanawiać prawa bezwzględnie wiążące -» nie przeszło.

-    Rada Bezpieczeństwa wydaje decyzje - tj. akty stosowania prawa na podstawie Karty NZ, a nie tworzenia

-    UE - rozporządzenia są wiążące, ale tylko w państwach członkowskich

3.    PRZYMUS W P.M. (BRAK ZORGANIZOWANEGO PRZYMUSU)

-    potępienie wojny, przy jednoczesnej próbie budowy międzynarodowego aparatu przymusu (1-wsza - Liga Narodów - nieudana) -* teraz ONZ - ma prawo stosowania przymusu (sankcji) na podstawie decyzji Rady Bezpieczeństwa, ale tylko dla obrony lub przywrócenia pokoju, ale nie w przypadku każdego naruszenia.

-    wg S.E. Nahlik - 3 rodzaje sankcji w p.m.:

(1)    sankcje natury psychologicznej - np. poprzez formalna rezolucję czy orzeczenie organu międzynarodowego

(2)    sankcje natury odwetowej - stosowane indywidualnie lub z pomocą innych państw -»retorsje i represalia

(3)    sankcje zorganizowane - stosowane przez właściwy organ międzynarodowy

*    sankcje organizacyjne (np. wydalenie z organizacji)

*    sankcje gospodarcze

*    sankcje polityczne

*    sankcje wojskowe

-    stosowanie tych sankcji napotyka na trudności rzeczywistej realizacji (np. słabe państwo, czy brak sprawnego działania ONZ)

4.    BRAK OBOWIĄZKOWEGO SĄDOWNICTWA MIĘDZYNARODOWEGO

-    kiedyś tylko sądy polubowne (arbitrażowe), ad hoc

-    teraz -* Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze (ONZ) - statut MTS stanowi część karty ONZ, ale można nie być w ONZ, ale być stroną statutu (np. Szwajcaria do 2000)

-    Trybunał Arbitrażowy -» możliwość natychmiastowego procedowania.

-    stały - Haga - na podstawie konwencji haskiej o pokojowym rozstrzyganiu sporów (stały sekretariat, listy arbitrów, stały regulamin)

-    ad hoc - państwa mają wpływ na skład i procedurę -» z reguły podpisuje się umowę o nazwie Kompromis i określa reguły arbitrażu i arbitrów.

-    sądy międzynarodowe nie mają kompetencji obowiązkowej -» państwa muszą wyrazić zgodę, a jeśli ją wyrażą wyrok jest bezwzględnie obowiązujący.

2