19935

KIM JESTEM? CZYM JESTEM?

William James (1910)

-    Pure ego; l-as-knower, I, czyli samoświadomość

•    zdolność myślenia o sobie, refleksji nad sobą

•    Ja doświadczane w danym momencie i zmieniające się

•    czynnik sprawczy, wykonawca, podmiot doświadczanie i poznania

•    o jego istnieniu wiemy dzięki samoświadomości, poczuciu ciągłości, odrębności, intencjonalności

-    l-as-known, Ja przedmiotowe (empiryczne), me - wszystko to, co rozpoznaję jako moje, mnie określające

•    wiedza, przekonanie, odczucia

•    pierwsze niemożliwe do pomyślenia bez drugiego

•    Ja podmiotowemu potrzebny jest przedmiot świadomości

•    spostrzeganie siebie pojawia się ok. 3 miesiąca życia

•    samoświadomość (test luster) pojawia się ok. 15 miesiąca życia

DWA PODEJŚCIA DO JA.

1.    procesualne (funkcjonalne)

•    procesy i funkcje związane z Ja, refleksja, wola, intencja, sprawczość

•    to, co osoba robi, tendencja do działania, kiedy aktywizowana i jak przebiega, dynamika

•    stany (Duval, Wicklund)

•    motywy:

o motywy samooceny (Tesser)

o motywy spójności: integralność (Steel) vs autoweryfikacja (Swann) o motywy samokontroli (Baumeister) o motywy tożsamościowe

•    metafunkcje - integracja, samokontrola, samoregulacja

2.    strukturalne (treściowe)

•    wiedza o sobie, co osoba ma

•    treść i struktura reprezentacji poznawczych, schematów, koncepcji Ja

•    działanie wynika ze struktury

•    różnice indywidualne

•    złożoność (wielość odrębnych reprezentacji - Linville)

•    klarowność (spójność samookreśleń, Campbell)

-    Komplementarne podejścia.

FUNKCJE JA

-    integruje, koordynuje interesy, jest punktem odniesienia LAVRENCE PERVIN:

•    wpływa na sposób spostrzegania świata

•    zaangażowanie Ja

B. WOJCISZKE:

•    funkcje interpersonalne - negocjowanie tożsamości, symulowanie psychiki partnerów

•    funkcje intrapersonałne - samoregulacja zachowania docelowego, samokontrola

R. BAUMEISTER:

•    refleksyjna samoświadomość

•    interpersonalna - podtrzymanie relacji; co inni myślą o mnie; wywieranie wrażenia; przynależność i identyfikacja

•    aspekt wykonawczy - wola. kontrola, samokontrola FUNKCJE - podsumowanie:

•    samookreślenie, świadomość własnych atutów i braków, zdolność autokorekty

•    integracja: zachowanie spójności i integralności doświadczeń, ciągłości i stałości mimo zmian i różnorodności

•    Ja jako model i pryzmat w percepcji świata, porządkowanie i ocena informacji, przewidywanie reakcji innych, przecenianie podobieństwa