20263

a), definicja osobowości - podział definicji osobowości ze względu na: o Etymologię lub wczesny okres stosowania jakiegoś terminu o Odniesienie do znaczeń teologicznych

o Odniesienie do znaczeń filozoficznym o Odniesienie do znaczeń prawnlczycB o Odniesienie do znaczeń socjologicznych o Odniesienie do wyglądu zewnętrznego o Odniesienie do znaczeń psychologicznych

Definicja zaproponowana przez Ali porta: „Osobowość jest dynamiczną organizacją w jednostce tych systemów psychofizycznych, które determinują jej specyficzne przystosowanie do jej środowiska"

Cechy osobowości wg Allporta:

Q Ciągle się zmienia i rozwija

□    Istnieje realnie (nie jest konstruktem hipotetycznym)

□    Posiada pewien integrujący i spajający system, który łączy pozostałe w całość

0 Istnieją jej elementy zarówno psychiczne jak i neuronowe - wpływają one na siebie wzajemnie, tworząc całość

0 Posiada pewne tendencje determinujące, kierujące zachowaniem

b). pojęcia często mylone z pojęciem osobowości    _

CharakteĄ - Jest pojęciem etycznym: to ta część ludzkiego zachowania, która podlega ocenie społecznej

Charakter -> osobowość oceniana Osobowość -> charakter nieoceniany

Temperament - ściśle powiązany z determinantami biologicznymi czy fizjologicznymi: określa pewien Sposób reagowania! (dyspozycje) względnie stały 1 odporny na zmiany: związany także z dziedzicznością: jest jednym z elementów składających się na osobowość

c). CECHA -pojęcie centralne w teorii Allporta; początkowo oznaczało zarówno cechy wspólne jak i specyficzne dla danej jednostki, jednak potem podział ten został nieco zmodyfikowany > Cecha - termin odnoszący się do cech wspólnych wielu ludziom; definicja: „struktura mająca zdolność dostarczania wielu bodźców funkcjonalnie sinych oraz Inicjowania I ukierunkowania równoważnych (spójnych czeniowo) form zachowania adaptacyjnego i ekspresyjnego", pozwala na badanie dużej grupy ludzi pod kątem jakiejś cechy, pojęcie związane z tradycją psychometryczną w badaniach psychologicznych

CECHA STRUKTURA NEUROPSYCHICZNA -»bodźce funkcjonalnie równoważne/ inicjowanie zachowania adapt.

- DYSPOZYCJA OSOBISTA/ CECHA MORFOGENICZNA - termin odnoszący się do cech

jednostkowych; definicja: „zgeneralizowana struktura neuropsychlczna (swoista dla danej jednostki), mająca zdolność dostarczania wielu bodźców funkcjonalnie równoważnych oraz inicjowania i ukierunkowania równoważnych (spójnych znaczeniowo) form zachowania adaptacyjnego i charakterystycznego"; pozwala na studiowanie indywidualnego przypadku, pojęcie związane z tradycją kliniczną w badaniach psychologicznych

Różnica pomiędzy cechą wspólną a dyspozycja osobistą: dyspozycje są specyficzne dla danej jednostki

Sposoby wykrywania cech (nie da się ich zaobserwować bezpośrednio) - wnioskowanie na podstawie zachowania (przypadek „super-patrloty")

□    Częstość występowania danego zachowania w różnych sytuacjach (równoważność reakcji)

□    Zakres sytuacji, w których osoba przejawia daną cechę (równoważność bodźców)

0 Intensywność zachowania, gdy ono występuje