17445

Miara wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem (tzn. przez obywateli danego kraju oraz przez cudzoziemców); w określonym okresie (np. roku).

PKB obejmuje tylko produkcję rejestrowaną statystycznie i przechodzącą przez rynek (pominięte zostają np. produkty i usługi wykonane we własnym zakresie i na własne potrzeby w gospodarstwie domowym jak również efekty działalności gospodarczej tzw. szarej strefy).

Produkt narodowy brutto (PNB)

Miara dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju (łącznie z dochodami osiągniętymi za granicą, a przekazanymi do kraju).

Dobra finalne: to dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika. Są to:

dobra konsumpcyjne dla gospodarstw domowych,

dobra inwestycyjne dla przedsiębiorstw (np. ma-szyny),

dobra nabywane przez sektor państwowy,

dobra przeznaczone na eksport (z potrąceniem importu).

Dobra pośrednie: to dobra częściowo przetworzone, zużywane przy produkcji innych dóbr, np. surowce.

Wartość dodana: to przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji.

Dobra finalne + Dobra pośrednie = Produkt globalny

Produkt globalny - Zużycie środków produkcji =

= Wartość dodana = Dochody czynników produkcji - PKB

Realny PNB per capita - realny PNB podzielony przez liczbę mieszkańców kraju.

Istnieją 3 metody liczenia produktu krajowego brutto:

i. PKB to suma wydatków na dobra finalne (PKB = wartość wytworzonych dóbr finalnych).

W celu obliczenia w ten sposób PKB, należy dodać do siebie:

a)    wydatki gospodarstw domowych na konsumpcję (C),

b)    wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw (I),

c)    wydatki państwa na zakup dóbr i usług (G),

d)    wydatki netto zagranicy (X - M).

PKB = Y = C + I+ G + X- M

Nie sprzedana część produkcji tworzy przyrost zapasów (AZ). Zmianę zapasów można włączyć do szeroko rozumianych inwestycji lub wyodrębnić jako dodatkową pozycję (AZ) w równaniu PKB, które przyjęłoby wówczas następującą postać:

PKB = Y = C + I+ AZ + G + X- M

2. PKB to suma wartości dodanej.

W gospodarce wartość dóbr finalnych jest równa sumie wartości dodanej.