2043

> Socjologie w jej początkach cechowało negatywne nastawienie do prawa tworzonego przez państwa Znalazło to wyraz w poglądach klasyków socjologii. Augustę Comte uważał ustawodawstwo za działanie w kierunku powstrzymania lub zmiany organicznej ewolucji społecznej (podobnie Karol Marks,Herbert Spencer).

> Prawoznawstwo drugiej połowy XIX wieku pomijało całkowicie problematykę socjologiczną za sprawą panującego wtedy kierunku pozytywizmu prawniczego. Pozytywizm prawniczy ograniczał badania prawoznawstwa do dziedziny dogmatyki prawa, przedmiotem nauki prawa były tylko teksty prawa pozytywnego.

> Dopiero w XX wieku rozwój socjologii i psychologii przyczynił się do zainteresowań prawem jako zjawiskiem społecznym i psychicznym. Obalono tezę, że prawo istnieje tylko w tekstach i zaczęto dostrzegać potrzebę dostosowywania prawa do zmieniającej się rzeczywistości społecznej.

Do rozwoju socjologii prawa przyczyniła się szkoła wolnego prawa oraz szkoła uppsalska, a w Stanach Zjednoczonych realizm prawny i juiysprudencja socjologiczna.

Do rozwoju socjologii prawa przyczyniła się

SZKOŁA

WOLNEGO

PRAWA

SZKOŁA UPPSALSKA

/ \

REALIZM

PRAWNY

JURYSPRUDENCJA

SOCJOLOGICZNA

SZKOŁA WOLNEGO PRAWA - odwoływała się do „żywego prawa”, kształtującego się w społeczeństwie niezależnie od ustaw, i postulowała swobodę orzekania na podstawie badania tego prawa (żywe prawo miało wypełniać luki w prawie pozytywnym). (Eugen Ehrlich)

SZKOŁA UPPSALSKA-(Axel Hagerstrom) zajmowała się zagadnieniami teoretycznymi, przeciwstawiała się pozytywizmowi prawniczemu, głosiła realistyczną naukę o prawie jako „maszynerii prawnej” państwowego przymusu.

IV PRAWO W DZIAŁANIU

Realizm prawny i juiysprudencja socjologiczna wystąpił przeciw formalizmowi w prawoznawstwie i skoncentrowaniu badań na prawie w działania, (które to badania mają związek z naukami społecznymi, w szczególności z socjologią), a nie prawie w książkach, czyli badań logiczno - językowych nad prawnymi wypowiedziami normatywnymi korzystających z dorobku semiotyki filozofii języka oraz logiki formalnej i nieformalnej.

Nurty te w pierwszej połowie XX w.w Stanach Zjednoczonych zdobył wielu zwolenników. Wczesny rozwój i szybkie zaawansowanie badań nad prawem w działaniu w Stanach Zjednoczonych wynika z tego, że w systemie prawnym tego kraju prawo tworzone jest głównie przez sądy.

REALIZM PRAWNY -(01iver Holms i John Cray) ujmował prawo jako zachowania osób urzędowych, głównie sędziów, i badał determinanty decyzji prawnych, przyznając większą rolę niż prawu w książkach takim czynnikom, jak poglądy polityczne, religijne, rasowe. (Karl N. Llewellyn)

JURYSPRUDENCJA SOCJOLOGICZNA - (Roscoe Pound) traktuje prawo jako ważny instrument kontroli społecznej, inżynieria społeczna poprzez prawo, której podstawą miały być interesy społeczne jako cele wartościujące mające przyświecać zmianom prawa.

V PREKURSOBZ^SQOQ1.QGILEBAWA