20712

Efektywność ekonomiczna może być obliczana ex antę. czyli w odniesieniu do przewidywanych efektów, nakładów i czasu oraz w ujęciu ex post. w którym oceniane są rzeczywiste efekty i rzeczywiste nakłady. Efektywność ex post jest bardziej dokładna niż ex antę.

Metoda porównywania kosztów i korzyści

Metodę porównywania kosztów' i korzyści, czyli nakładów i wyników stosuje się w momencie rozpoczynania przedsięwzięcia albo w trakcie prowadzonej już działalności. Jest ona zazwyczaj stosowana wtedy, gdy nic można prowadzić pomiarów jednorodnym miernikiem, czyli pieniądzem Stosowanie tej metody dopuszcza posługiwanie się wielkościami i wskaźnikami wyrażonymi w jednostkach fizycznych, nawiązujących do jakościowego ujęcia efektów. Ma to miejsce zwłaszcza w sektorze publicznym.

Posługiwanie się metodą porównywania kosztów i kotzyści jest elementem racjonalnego działania człowieka w^r sferach: społecznej, gospodarczej i politycznej, w indywidualnych decyzjach życiowych itp.

Metoda bilansowa

Metoda bilansowa, niezbędna podczas badania zjawisk finansowych, jest szeroko stosowana zarówno w odniesieniu do przeszłości, jak i planowania zjawisk finansowych

Metoda bilansowa umożliwia nam ustalenie stanu równowagi albo stopnia nierównowagi badanego elementu rzeczywistego Przy pomocy tej metody możemy ustalić stan finansowy państwa, podmiotu gospodarczego, instytucji, czy gospodarstwa domowego Jeżeli rozchody równają się przychodom, wpływom pieniężnym to saldo bilansu jest zerow^re. Zastosowanie metody bilansowej nie gwarantuje zachowana równowagi średnio i długookresowej.

W metodzie bilansowej mamy do czynienia z zasadą podwójnego zapisu Oznacza to. że każda operacja lub transakcja ekonomiczna zachodzi pomiędzy dwoma podmiotami, co pociąga za sobą zapisywanie na dw'óch rachunkach z przeciwnymi znakami lub na jednym rachunku po dwóch jego stronach. Zapis takich samych operacji z przeciwnymi znakami powoduje ich wzajemne znoszenie się. czyli kompensację.

Zasadę podwójnego zapisu stosuje się także w ewidencji zdarzeń gospodarczych zachodzących w ramach jednego podmiotu. Zapisu operacji gospodarczych dokonuje się tu na dwóch kontach po przeciwnych stronach.

Zasada podwójnego zapisu ma uniwersalne znaczenie, bowiem umożliwia ona ewidencjonowanie transakcji rzeczowych, operacji rzcczowo-picniężnych (kupna-sprzedaży towarów) i pieniężnych, jak np. płacenie podatków, czy zaciąganie kredytów Zaletą tej metody jest możliwość weryfikacji statystycznego ujęcia zjawisk finansowych oraz wykrywanie błędów i luk w zapisach odzwierciedlających rzeczywiste kształtowane się tych

zjawisk.

Bilanse finansowa klasyfikuje się ze względu na: podmiot, przedmiot, treść, zakres, formę, czas i charakter

zjawisk finansowych.

Treścią bilansów'mogą być różne zjawiska finansowe, takie jak przychody i rozchody, dochody i wydatki, straty i zyski, aktywa i pasywa.

Jeśli chodzi o formę to rozróżnia się bilanse

•    ogólne cechuje syntetyczna forma ujęcia danych. Taki rodzaj bilansu pozwala ocenić stan bilansowy wg głównych rodzajów pozycji bilansowych. Jest to ujęcie uogólnione ujęcie działalności, a więc niewystarczające

•    strukturalne sporządza się do celów poznawczych i praktycznych, których zaletą jest możliwość badania zjawisk w układzie zależności przyczynowo-skutkowej. Można tu wyróżnić bilanse makroekonomiczne (np. rachunki narodowe), bilansie przepływów międzygałęziowych, czy też bilanse przepływów finansowych w gospodarce Stopień złożoności bilansów może być rozwijany ze względu na potrzeby poznawcze lub aplikacyjne.