20863

•    ważne są dwie rzeczy: wzorce na lekcji (w postaci pracy nad krótkim tekstem wg zasady wskazówki + wykonywanie działań + egzekwowanie wykonania) i samokształcenie

•    dobrą propozycją jest robienie notatek w trakcie czytania lektury, które jako zadanie pisemne będą później sprawdzone przez nauczyciela,

•    w procesie utwór literacki - uczniowska wypowiedź jemu poświęcona czynnikami warunkującymi są:

-    cechy wzorca procesu,

-    właściwości odbioru i jego rezultatów,

-    cechy odbiorcy,

-    cechy nauczyciela,

-    umiejętność warsztatowe ( czyli wiedza i sprawność językowa),

•    nie wolno zapominać o kształceniu świadomości komunikacyjnej uczniów- doskonalenie warsztatu pisarskiego,

•    trzeba uczniom zwracać uwagę na aspekty pragmalingwistyczne- funkcję tekstu, formę i kanał jego transmisji,

•    należy pamiętać, że przy tworzeniu tekstu duże znacznie mają czas tworzenia, miejsce pracy i kontakt z wzorcem,

•    autorka podaje przykładowe realizacje hasła od tekstu cudzego do własnego na lekcji, są to głównie teksty publicystyczne oraz pytania do nich i zadania (str. 27-52).

Wyobraźnia wyzwolona, czyli uczeń wobec poezji (Stanisław Bortnowski)

•    zaczyna od przykładu zasadzie w Warszawie na rondzie sztucznej palmy- skrajne reakcje, atak i obrona; tak wygląda każda zmiana w konwencji, również w literaturze; często pojawia się agresja zamiast zrozumienia-tak też bywa z uczniami,

•    trzeba bronić wyobraźni i ją rozwijać, ale nie można potępiać głosów zdroworozsądkowych, bo są hamulcem,

•    propozycja w arsztatów poetyckich- bo poezja jest rzemiosłem, reguły z pracowni można przenieść na lekcje języka polskiego: jak mistrz pracuje w słowie (leksyka), jak formuje dobrany materiał (gramatyka), jak spaja tworzywa (porównania, metafory), jak zdobi- tropy stylistyczne,

•    na warsztatach uczniowie stają się rzemieślnikami słowa

•    przykładowe warsztaty:

1.    „Leżenie z Mironem”- transformacja wiersza na polszczyznę literacką (prozą, ale zachowując układ wiersza) lub własny język Białoszewskiego (co znaczą zwroty- analiza językowa i semantyczna) lub przywołanie autentycznej wypowiedzi autora o leżeniu i własna wypowiedz ucznia na ten sam temat.

2.    „Smakowanie klucza z Mironem”- ankieta w punkcie dorabiania kluczy, przyniesienie różnych kluczy na lekcję, klucz studiowany różnymi zmysłami (tu można przeprowadzić cykl lekcji o przedmiotach w poezji Białoszewskiego).

3.    „Nowy słownik poetów polskich”- najpierw odczyt z tradycyjnej encyklopedii, potem nauczyciel dyktuje nowy słownik, ale uczniowie mogą stworzyć własny (str. 68-69).

4.    „Nowe opowiadania na wierszach oparte”- opowiadania zainspirowane wierszem.

•    inwencja naśladowcza- zezwolenie na dowolne parafrazy tekstu połączone z ćwiczeniami analityczno-interpretacyjnymi dają nam: wielokrotne czytanie tekstu, zwalczają niechęć, uświadamiają cechy stylu i języka, pozwalają zapamiętywać ciekawe cytaty, jest to odejście od rutyny, poszerzają wyobraźnię, słownictwo, pozwala nie dziwić się dziwnemu,

•    ale Bortnowski zaznacza, że nie można być stale natchnionym: zajęcia przeciętne połączone z oryginalnymi to sukces.

Tekst literacki a uczenie przez i dla wartości (Ewa Nowak)

•    zadaniem edukacji polonistycznej jest poszukiwanie wartości,

•    człowiek jest artystą, jego życie jest sztuką- to trudne zadanie wymaga ciągłego rozwoju (Erich Fromm),

•    wartość- częste słowo na języku polskim,