oznaczone gwiazdką sq ograniczonymi prawami rzeczowymi
Własność to prawo podmiotowe do wyłącznego korzystania i rozporządzania rzeczą.
Korzystać - móc rzeczy używać i pobierać z tego korzyści
Używać - np. mając sad, możemy w nim zrobić grilla dla znajomych
Rozporządzać - sprzedać, zamienić, przetworzyć, zniszczyć (choć nie zawsze!) daną rzecz.
Granice prawa własności
1. Przepisy prawa - właścicielowi wolno tyle, na ile mu pozwala prawo (np. zabytki, zwierzęta).
2. Zasady współżycia społecznego - nie można wykonywać swojej własności w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, np. zacienienie złośliwe działki sąsiada topolami.
3. Społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa - np. na gruntach rolnych nie można budować wieżowców, etc.
Sposoby nabycia własności
1. Pierwotne - nabycie, w którym uzyskujemy własność rzeczy niczyjej lub praktycznie niczyjej, czyli nie wywodzimy prawa do danej rzeczy od poprzedniego właściciela.
a. Zawłaszczenie (nie mylić z przywłaszczeniem!) - legalne nabycie własności w sposób pierwotny rzeczy niczyich. Rzeczami niczyimi są np. grzyby w lesie, ale także rzeczy mające wcześniej właściciela, który je porzucił (np. wystawione przy śmietniku ubrania, meble).
b. Odłączenie pożytków naturalnych od rzeczy głównej, czyli np. zerwanie jabłka z drzewa, zebranie z owcy wełny.
c. Wytworzenie nowej rzeczy z własnych materiałów, np. z wełny robimy szalik.
d. Zasiedzenie
e. Nacjonalizacja - np. po 1945 roku państwo przejmuje fabryki, huty, etc.
2. Pochodne - właściciel otrzymuje własność od poprzedniego właściciela. Obowiązuje zasada, że nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam posiada.
a. Umowne - najczęściej (kupowanie, etc.)
b. W drodze spadku - spadkodawca jest tym, od którego uzyskujemy własność rzeczy (albo przez testament, albo ustawowo).
• Spadek wprost - odpowiadamy za wszystkie długi
• Spadek z zastrzeżenie dobrodziejstwa inwentarza - odpowiadamy tylko za długi spadku do wartości spadku netto (czyli w najgorszym razie wyjdziemy na zero)
3. Mieszane Ochrona prawa własności
• Powództwo windykacyjne (skarga wydobywcza) - właściciel domaga się wydania rzeczy
• Powództwo negatoryjne - nasza własność została naruszona w inny sposób, niż przez zabranie rzeczy (np. przez naszą łąkę jeżdżą samochody na skróty, kierowca uszkodził nasz płot, etc.)
Współwłasności
Gdy własność jednej rzeczy przysługuje kilku osobom (przynajmniej dwóm):
Współwłasność ułamkowa (wczęśdach idealnych)-najczęściej jest to spadek-np. 3 osoby dziedziczą kamief ** więc każdy z nich jest właścicielem l/3 kamienicy.
• Udziały współwłaścicieli są oznaczone ułamkiem
• Każdy ze współwłaścicieli ułamkowych może rozporządzaćswoim udziałem (np. sprzedać l/a kamienicy
• Każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do roszczenia zniesienia współwłasności:
• Jeden ze współwłaścicieli spłaci pozostałych i stanie się właścicielem całości