21801

1. Pojęcie Handlu zagranicznego

1.1 Handel zagraniczny i jego przyczyny

Przedsiębiorcy w żadnym państwie nie są w stanie wyprodukować wszystkich dóbr niezbędnych dla jego poprawnego funkcjonowania. Niektóre z nich bardziej się opłaca sprowadzić z innego kraju. Tu pojawia się pojęcie handlu zagranicznego.

Handel zagraniczny polega na odpłatnej wymianie towarów i dóbr między kontrahentami mającymi swoje siedziby w różnych krajach.

Ten typ handlu pozwala na uzupełnienie tych dóbr, które brakują na danym terenie. O istotnej roli tej formy współpracy gospodarczej świadczy fakt, że globalna wielkość międzynarodowych obrotów handlowych, w ciągu ostatnich dziesięcioleci rośnie szybciej niż globalna wielkość produkcji. Współcześnie dużego znaczenia nabiera możliwość wykorzystania różnic kosztów produkcji w poszczególnych krajach¹.

Handel zagraniczny odgrywa kluczowe znaczenie głównie dla krajów o mniejszej liczbie ludności, gdzie krajowi producenci, z uwagi na ograniczenia krajowego popytu, zmuszeni są szukać rynków zbytu dla swoich produktów poza granicami swego kraju. Przykładowo udział eksportu w PKB w Belgii wynosi 76,3%, Szwecji 45%, Polsce 28,2%, Stanach Zjednoczonych 11% (dane z 1998 r.).²

Na rozwój handlu zagranicznego mają oczywiście wpływ i inne czynniki: poziom rozwoju gospodarczego, strategia rozwoju, wielkość zasobów naturalnych, położenie geograficzne, czy też przeszłość historyczna.

1.2 Elementy i zakres handlu zagranicznego

Handel zagraniczny składa się z następujących operacji gospodarczych:

a)    eksport - to sprzedaż krajowych towarów, lub świadczenie usług kontrahentowi zagranicznemu;

b)    import - polega na nabywania dóbr i usług za granicą i przewożeniu ich do kraju;

c)    reeksport - importowany towar jest sprzedawany powtórnie za granicę np. zakup towaru w Rosji i jego eksport do Niemiec;

d)    tranzyt - polega na przewożeniu towarów z jednego kraju do drugiego przez terytorium trzeciego;

Handel zagraniczny może dotyczyć zarówno obrotów towarowo-usług owych, jak i obrotów wartościami niematerialnymi (licencje, leasing, pozyskiwanie wiedzy - tzw. know-how). W zakres handlu zagranicznego wchodzą również migracje siły roboczej oraz obroty kapitałowe (inwestycje, kredyty).

-2-

1

   www.ekoiiomia.odeon.pl/ lpodstawy/eseje/tiandel.plip3

2

   Rocznik Statystyki Międzynarodowej GUS. Warszawa 2000 r.