Wybory- proces mający na celu obsadzenie składu przedstawicielskiego. Wybory są rozłożone w
czasie.
1 etap - zarządzenie wyborów
2 etap - zgłaszanie kandydatów
3 etap - kampania wyborcza
4 etap - głosowanie
5 etap - ustalanie wyników głosowania oraz stwierdzenie ważności wyborów
Zasady wyborcze:
• powszechne - każdy pełnoletni obywatel może głosować i kandydować do organów przedstawicielskich, brak jakichkolwiek cenzusów
• równe - każdy głos ma taka samą wartość w sensie materialnym, biorąc pod uwagę siłę głosu (norma przedstawicielska= liczba obywateli/460 posłów), w sensie formalnym, wszyscy mają taką samą liczbą głosów (w wyborach do senatu, liczba głosów zależna od liczby senatorów wybieranych). Przeciwieństwem wyborów równych są wybory pluralne (wyborcy mają więcej głosów, występowały one w Wielkiej Brytanii do lat 80.)
Cenzusy:
• Dyskryminacyjne
a) płci (kobiety prawa wyborcze w Polsce w 1918,1896 - Nowa Zelandia, w niektórych krajach arabskich wciąż nie ma praw wyborczych dla kobiet: Arabia Saudyjska, Pakistan, Kuwejt. Parytety istnieją w Hiszpanii (50% kobiet w rządzie).)
b) rasowy (zależność zdolności głosowania od rasy, dawniej RPA(1993) i USA[1968))
c) majątkowy (głosować w wyborach mogą osoby płacące odpowiednio duże podatki ( w Polsce za czasów Księstwa Warszawskiego])
d) wyznaniowy (można głosować o ile wyznaje się stosowną religię [w Księstwie Warszawskim}
e) pochodzenia stanowego
f) wykształcenia (w Rzeczpospolitej Krakowskiej oraz w IIRP, obecnie w Brazylii, Estonii i na Łotwie)
• Naturalne
a) Wiek ( w Polsce 18 lat, w USA początkowo 21 od 2004 roku 18. W Polsce są najniższe progi wyborcze)
b) Urodzenia (domicyl - obywatel zamieszkuje chociaż pewien czas na terenie państwa w jakim chce kandydować. W Polsce stosowany jest domicyl)
c) Obywatelstwa
Przygotować ordynacje wyborcza do sejmu i senatu.