22268

Skład i fimkcja Rady Ministrów

W modelu angielskim, francuskim, niemieckim i szwedzkim ciałem podejmującym decyzje polityczne jest wspólnie obradujący zespól ministrów na czele z szefem rządu, odrębnym od głowy państwa. Podobnie jest i w Polsce.

Rada Ministrów ponosi przed parlamentem polityczną odpowiedzialność za działalność władzy wykonawczej (w USA tylko częściowo).Rady Ministrów poszczególnych państwach różnią się od siebie. Po pieiwsze, przewodniczy im głowa państwa albo szef rządu zwany prezesem Rady Ministrów, premierem, kanclerzem. Przewodnictwo głowy państwa może mieć różnoraki charakter i różną pozycję. Relacje między głową państwa a premierem są często wynikiem ususu politycznego. Jeżeli reprezentują oni odmienne orientacje polityczne można mówić o koliabitacji.

W skład rady ministrów mogą wchodzić zarówno wszyscy ministrowie jak i tylko niektórzy (np. w modelu angielskim, gdzie rozróżnia się rząd od gabinetu). Oprócz ministrów bez teki w rządzie zasiadają ministrowie odpowiedziani za poszczególne działy administracji rządowej. Urzędy tych ministrów mogą być tworzone drogą ustawową lub na mocy indywidualnego aktu tworzącego dany rząd. Model ustawowego tworzenia urzędów ministrów resortowych jest powszecluiiejszy. Przyczynia się on do petryfikacji podziału na resorty, przez co dostosowywanie składu rządu do bieżących potrzeb i uwarunkowań politycznych może być czasem trudniejsze. Rozwiązaniem kompromisowym może być pośrednie tworzenie urzędów ministrów. Przykładem jest Wielka Brytania, gdzie obok ustaw o ministrach Korony istnieje możliwość dokonywania zmian na podstawie zarządzenia głowy państwa. System elastycznego kształtowania składu rządu łączy się z przyznaniem władzy organizacyjnej samej władzy wykonawczej.

W różnych państwach różnie kształtuje się także kwestia zastępstwa premiera w sytuacji, kiedy nie może on kierować pracami rządu, a w szczególności kiedy jest nieobecny na posiedzeniu rady ministrów. W niektórych krajach występuje stanowisko wicepremiera, jednak nie jest to raczej powszednie. Zazwyczaj w takiej sytuacji zastępuje go jeden z ministrów, specjalnie do tego wyznaczony lub kierujący resortem, który tradycyjnie uważany jest za pienvszy w ustalonym porządku.W zależności od tradycji kraju, w skład rady ministrów może wchodzić także szef aparatu pomocniczego rządu W Polsce taką funkcję pełnił od 1985 roku Szef Urzędu Rady Ministrów, a od 1996 r. - Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

W Polsce, w świetle Konstytucji z 1997 roku rząd o zespól osób wyłanianych metodą polityczną, w sposób określony w konstytucji, i decydujących - pod przewodnictwem Premiera - przy użyciu różnych mechanizmów o zasadniczych kwestiach polityki państwowej, jak również sprawujących - w ramach systemu władzy wykonawczej - polityczne kierownictwo wobec wyspecjalizowanych agend administracji rządowej. W skład polskiej Rady Ministrów wchodzą - Prezes Rady Miiustrów i ministrowie resortowi i bez teki. Ponadto, do jej składu mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów (ich obowiązki nie są określane przez konstytucję) i przewodniczący określonych w ustawach komitetów'. Uprzednio, ustanowienie urzędu ministra kierującego określonym działem administracji rządowej następowało drogą ustawową, która iue tylko tw^forzyla urząd resortowego ministra, ale również obsługujące go ministerstwo pod nazwą tożsamą z nazwa urzędu. Obecnie kwestie te reguluje ustawa O działach administracji rządowej z 1997 roku.

2