17698

Cechy rachunkowości zarządczej

-    jest zorientowana na wewnętrznych użytkowników informacji

-    dostarcza informacji będących bazą do podejmowania decyzji gospodarczych

-    w mniejszym stopniu podlega narzuconym rozwiązaniom prawnym

-    zorientowana na działanie przyszłe

-    wykorzystuje programowanie liniowe, nieliniowe, rachunek prawdopodobieństwa, metody statystyczne. Zasada kasowa - najważniejsza zasada w rachunkowości zarządczej.

Rachunkowość zarządcza (kraje anglosaskie) a controlling (kraje niemieckojęzyczne)

Controller (stanowisko, funkcja koordynatora działań i ich kontroli)

-    od 1778 r. w administracji amerykańskiej

-    w 1982 r. w General Electric Company

-    po II wojnie światowej w Niemczech.

Narzędzia controllingu

-    rachunek kosztów zmiennych

-    kalkulacja kosztów jednostkowych

-    analiza progu rentowności

-    rachunek kosztów działań

-    rachunek kosztów docelowych

-    rachunek opłacalności inwestycji

-    budżetowanie

-    planowanie strategiczne itp.

Rozwój rachunkowości zarządczej następuje w ścisłym związku z epokami rozwoju gospodarczego: industrialną i postindustrialną.

Produkcja w epoce industrialnej charakteryzowała się

-    standaryzacją produktów i procedur, specjalizacją

-    niską jakością

-    maksymalizacją produkcji i zysków

-    scentralizowanym nadzorem.

W epoce tej upowszechnił się podwójny zapis w księgowości, rozwinęła się rachunkowość finansowa oraz został zapoczątkowany rozwój rachunku kosztów.

Za początek przełomu w epoce industrialnej przyjmuje się rok 1955, kiedy to w USA po raz pierwszy było więcej pracowników umysłowych (białych kołnierzyków) niż fizycznych (niebieskich kołnierzyków). W epoce postindustrialnej dynamicznie rozwijają się elektronika i technologie komputerowe, biotechnologia, informatyka, przemysł kosmiczny, produkcję charakteryzują krótkie sesje, a od współczesnych przedsiębiorstw wymaga się. aby osiągały poza celami ekonomicznymi także cele ekologiczne i społeczne.

Na czoło wysuwa się system rachunkowości odpowiedzialności kierownictwa jednostek gospodarczych przed szerokim wachlarzem użytkowników informacji (interesariuszy).

Faza I (1850 - 1950) charakteryzuje się:

-    rozwojem rachunku kosztów (pełnych, zmiennych)

-    budżetowaniem operacyjnym

-    powstają koncepcje centrów zysków i centrów inwestowania, a wraz z nimi ROI. piramida Du Ponta (w koncernie chemicznym Pierre Du Ponta - USA)

-    powstają koncepcje cen transferowych (w General Motors - lata 20. XX w. - USA. E. Schmalenbach -1903-Niemcy)

-    koncepcja progu rentowności została zaprezentowana po raz pierwszy w 1903 r.

Faza II (1950-1965)

-    w okresie tym zaczęto używać powszechnie terminu rachunkowość zarządcza, pojawiły się podręczniki akademickie pod tym tytułem

-    upowszechniło się stosowanie podziału kosztów na stałe i zmienne do krótkookresowego planowania i badania wrażliwości zysku

-    zaczęto stosować zaawansowane metody oceny efektywności inwestycji z wykorzystaniem dyskontowania przepływów pieniężnych netto (NPV. IRR)

Residual Income (nadwyżka dochodu, dochód rusztowy) miało wyeliminować wady ROI

-    J. Hirshleifer opracował teorię cen transferowych.

2