54. Wyprowadź wzór na masę efektywny elektronu w krysztale, podaj z jakich
podstawowych założeń mechaniki kwantowej należy skorzystać i udowodnij, że masa efektywna elektronu swobodnego jest równa jego masie bezwładnej.
Ruch elektronu w zewnętrznym polu elektrycznym jest równoważny propagacji paczki fal. Paczka ta jest utworzona ze stanów leżących w pobliżu jakiejś szczególnej wartości k w pojedynczym paśmie.
Prędkość grupowa tej paczki wynosi:
(2.17)
W obecności zewnętrznego pola elektrycznego na elektron w krysztale dzieła siła:
F = es = h
Wyliczamy przyspieszenie jakie uzyskuje elektron pod wpływem działania siły.
dvg
dt
(2 18) (2.19)
Wykorzystując związek (2.19) w równaniu (2.18) otrzymujemy
EL,h-*ąF dt dk- |
(2.20) |
dl dk- |
(2.21) |
Związek (2.21) zgodnie zdntga zasada dynamiki Newtona, daje definicje masy zwanej masa efektywna: | |
* tl,d-E i m =f> (-rpr) ak~ |
(2.22) |
Jak wynika ze wzoru (2.22) masa efektywna uwzględnia siły wewnątrz kryształu; potencjał
periodyczny, gdyż wyra żernej zależy od relacji dyspersji, a ta z kolei od charakteru
potencjału
Korzystając z definicji masy efektywnej, wzór (2.22) wyliczymy masę efektywna elektronu swobodnego, dla którego relacja dyspersji jest przedstawiona wzorem
—k2 stąd |
Fe _ tr |
2m |
dk2 m |
m =m
podstawiając otrzymany wynik do wzoru (2.22) otrzymujemy związek;