-wszczynane w razie nie wydania aktu przez zobowiązany do tego organ Wspólnoty
-składający skargę musie się uprzednio zgłosić do organu z prośbą o wydanie aktu (organ ma na to 2 miesiące)
4) postępowanie prejudycjalne - o wydanie orzeczeń wstępnych
-sprawy interpretacji traktatu rzymskiego, ważności i interpretacji prawa wtórnego
-z wnioskiem występuje sąd krajowy państwa członkowskiego w sprawach, w których występuje element prawa wspólnotowego -sąd musi zgłosić się do ETS-u jeżeli orzeka w ostatniej instancji - z wyjątkiem gdy ETS wypowiadał się już w podobnej sprawie lub interpretacja prawa wspólnoty nie sprawia kłopotów
5) Postępowanie o naprawienie szkody
-roszczenia z tytułu odpowiedzialności deliktowej (wedle zasad wspólnych dla systemów prawnych państw członkowskich)
-warunki:
1) nastąpiła wina funkcjonariusza
2) powstanie wymiernej w pieniądzu szkody
3) istnienie związku przyczynowego między działalnością funkcjonariusza a powstaniem szkody
-np. za błędy w zarządzaniu, za nie wydanie aktu