17816

W połowie wieku XX pojawia się nowy nurt - MARKSIZM (od twórców Marksa i Engelsa). Powrócono do nazwy ekonomia polityczna, przy czym treścią był głównie proces społeczny. Była to nauka krytykująca panujący ówcześnie kapitalizm (bogactwo generujące wyzysk), któiy miał być zastąpiony przez socjalizm. Ekonomia marksistowska była kierunkiem krytycznym.

W Niemczech natomiast pojawia się nowa szkoła tzw. SZKOLĄ HISTORYCZNA, która odrzuca założenia merkantylizmu(państwo), liberalizmu(jednostka), a za podstawę podmiot gospodarowania uważa NARÓD. Pojawia się tzw. ekonomia narodowa.

•    W pierwszej połowie wieku XIX w Polsce pojawia się prof. Fryderyk Skarbek (UW) - ojciec polskiej ekonomii nowożytnej. Wydaje on w 1859 „Ogólne zasady nauki gospodarstwa narodowego "(głosił on poglądy raczej liberalne)

•    Końcem XIX wieku w twórczości Alfreda Marshalla (GB, Cambridge) ujawnia się nowy kierunek ekonomiczny: mikroekonomia (uczniem Marshalla był J.M. Keynes któiy pomógł przezwyciężyć kryzys ekonomiczny 1929-1935). Marshall w 1890 r. wydal „Ekonomikę". Prezentował odmienny punkt widzenia - zasadniczym zadaniem było badanie przedmiotu materialnego (badanie procesów rynkowych). Nazwa została zaakceptowana w Polsce, m.in. Adam Krzyżanowski (UJ) (1919) „Założenia ekonomiki" oraz jego uczeń (szkoła krakowska) - Edward Taylor (1947) (UAM) „Wstęp do ekonomiki"

•    Marshall stworzył szkołę neoklasyczna.

Po II wojnie światowej zwiększa się wpływ marksizmu. Powstał system stalinowski, oparty na marksizmie w mutacji bolszewicko-komunistycznej (Rosja, ZSRR, potem Europa Sr-Wsch - Stalin nie był doktrynerem jak Lenin)

Na polskich uczelniach wykładano ekonomie polityczną marksistowską, jako 2 przedmioty:

a)    ekonomia polityczna kapitalizmu - traktowana krytycznie, jako przebrzmiała.

b)    ekonomia polityczna socjalizmu - miała pokazać zalety nowego systemu, kierowanego planem centralnym przez człowieka socjalistycznego, zajmowała się głównie planem centralnym.

W 1956 r. władzę objął Gomułka, zakończono w Polsce erę stalinizmu. Próbowano odejść od ekonomii politycznej, powrócić do ekonomii - analizy mechanizmu rynkowego (REWIZJONIZM). Pojawiają się wówczas dzieła pisane w nowej sytuacji m.in. „Ekonomia polityczna” (wydane w 1961) Oskara Langego, któiy próbował wiązać ekonomie z realnymi procesami życia. W latach 50 XX wieku powrócił do Polski, ale nie pozwolono mu wykładać ekonomii do 1956. W tym czasie Włodzimierz Brus wydal w 1960 „Mechanizm funkcjonowania gospodarki socjalistycznej”.

„Odwilż” w ekonomii to lata 1957 -1961/62. Później wrócono do ekonomii marksistowskiej. W 1968 mnożyły się bunty studenckie. W Europie hasło „Marks, Mao, MArkuzer” - droga do szczęścia przez wyzwolenie seksualne. W Polsce( Warszawa, Kraków) słynne staje się hasło „porzucenia marksizmu”. Władze rządzące skierowały ten rewizjonizm przeciw Żydom.

W 1980 roku pojawia się „Solidarność” - odejście od marksizmu. W nauce oficjalnej - zastój. W prasie podziemnej tworzą się fundamenty nauki z lat po roku 89.

W latach 90 pojawia się Balcerowicz z przygotowanym planem tworzonym jeszcze w podziemia Rezygnuje się z nazwy ekonomia polityczna i wraca się do nazwy - ekonomia. Powrót do tradycyjnego sposobu myślenia jako, że podstawowym mechanizmem jest rynek. Pojawia się nurt liberalny (Mirosław Duerski - Krakowskie Towarzystwo Ekonom); ND-gdańscy liberałowie). W konstytucji zapisano termin: „społeczna gospodarka rynkowa”. Obecnie nie stosuje się żadnych nakładek na nazwę, dzieli się ekonomie na: