ARCHITEKTURA RZYMSKA W. XVII POZA BERNINIM I BORROMINIM
Piętro da Cortona (Piętro Berettini) 1596-1669
Malarz i architekt barokowy, architektura i malarstwo dekoracyjne, kombinacja stiuku z malowidłem i freskiem: zdobił stiukiem gł. linie architektury, podkreślał nim konstrukcję, a pola wypełniał freskiem
- przebudowa kościoła San Luca e Martina 1635-50 - własność Akademii Św. Łukasza, fund. kard. Francesca Barberiniego, jońskie kolumny, harmonijne proporcje, efektowny rozkład przestrzeni, które się wzajemnie przenikają, nowością w fasadzie poszerzenie środkowej części w stosunku do wąskich flanków i wydęcie jej ku przodowi, 1652 traktat o malarstwie
- dekoracja Pałacu Pitti
- dekoracja Pałacu Barberinich
- 1656-57 przeróbka kościół Santa Maria della Pace w Rzymie - ozdobienie kopuły kasetonami; nowa fasada - wieloplanowa, formy ruchliwe, powyginane, malownicze; projekt placu przed kościołem (niezrealizowany)
- fasada kościoła Santa Maria in Via Lata
- krypta kościoła San Martino ai Monti
Carlo Rai na Id i (1611-1691)
Syn architekta, podobnie jak Cortona chętnie posługuje się kolumnami i jak Palladio formą centralną, monumentalizm i silne efekty światłocieniowe,
- Katedra w Montecompatri 1633
- łuk triumfalny na Kapitolu
- projekt Placu Św. Piotra (niezrealizowany)
- projekt Kościoła Św. Agnieszki w Rzymie (niezrealizowany, jednak w planie i ogólnej dyspozycji wnętrza pozostało część projektu obu Rainaldich, resztę wykonał Boromini zaś wieżę i latarnię kopuły wykonał Jan Maria Barrata w 1667) - nagromadzenie kolumn, wpływ architektury górno-włoskiej
- kościół Santa Maria in Campitelli 1663-67 - zatarcie jasności kompozycji, nagromadzenie kolumn, kontrastowe oświetlenie, wieloplanowa fasada bez wygięć, silne akcenty od flanków ku środkowi
- kościoły Santa Maria in Monte Santo i Santa Maria dei Miracoli - zaczął je budować Rainaldi, kończył jeden Bernini, drugi Carlo Fontana; kościoły są identyczne; znaczenie ich polega na ich usytuowaniu: na Piazza del Popolo na narożnikach środkowej z trzech ulic idących promieniście z tego placu
- ukończenie fasady kościoła San Andrea della Valle 1650-65 - silny wertykalizm
- loggetta i 3 fontanny w ogrodzie Pałacu Borghese
- ukończył część absydalną kościoła Santa Maria Maggiorel673
W połowie XVII wieku jezuici budują w Rzymie kościół świętego Ignacego (San Ignazio) wzorując go na planach kościoła II Gesii. Budowla została wzniesiona w latach 1626 - 1675. Dekorację ścian i sklepień wykonał pod koniec XVII wieku jezuicki malarz - iluzjonista Andrea Pozzo