Jean-Baptiste Le Prince, ok. 1760
cniJSa h
Trawiony odpowiednik mezzotinty, praktycznie nie da się odróżnić po odbitkach, mezzotinta dla leniwych; płyta miedziana rozgrzewana do czerwoności, na nią sypie się kalafonię (małe grudki), rozpuszcza się i tworzy błonę, miedź- metal o dużej rozszerzalności cieplnej, kalafonia niezbyt rozciągliwa, pęka, stężeje w formie popękanej siateczki, zasugerowany efekt chwiejaka, przed trawieniem pokrywa się lakierem ( z kalafonii rozpuszczonej w spirytusie), do tego dodany szelak (ma powodować, że substancja odporna na rozp. w wodzie), z rysunku wyciąga się partie, które mają być całkiem białe (pokryte lakierem i wrzucone do kwasu), partie, które mają być bardzo jasno szare pokryte lakierem, aby zobojętnić kwas - płukanie w wodzie (szelak aby nie spłynęło), partie mocniej szare...., na koniec niezamalowane tylko te, które mają być absolutnie czarne, efekt- płynne malarskie plamy, lizcne portrety (Smith także)
LITOGRAFIA
1798- czeski grafik Alois Senefelder
Technika płasko drukowa! Matrycą kamień litograficzny, łupek wapienny jako matryca - kamień wstępujący w Alpach Szwajcarii, w Szumawach (tam leżą Praga i Hradczany), łupek rozwarstwiany, szlifowany na gładko/płasko,
wapień węglanem wapnia- chłonny ( w wersji niekrystalicznej), farba wsiąkała, wyciśnięta z kamienia, zjawisko redukcji soli, kwasy słabsze i mocniejsze, sole słabszego kwasu wyparte mocniejszym, kwas azotowy bardzo mocny, jak się poleje na węglan wapnia to zmieni się w azotan wapnia- sól krystaliczna, nierozpuszczalna w wodzie, śliska, kamień wytrawiony w kwasie azotowym, substancja organiczna- kredki litograficzne- mieszanka mydła i wosku + szelak żeby woda + kwas nie zaszkodziły; tusz litograficzny - te same substancje zmieszane razem, rozp. w wodzie = gęsta zawiesina; kwas azotowy strasznie napalony na wchodzenie w wapień © od grubości położenia kredki zależało jak to wyglądało; deseczka na oparcie ręki, wkładanie do kwasu,
redukcja soli, na powierzchni azotan, mycie w gorącej wodzie; gdzie były kredki - chłonne na farby, kamień smarowany, przetarty szmatą; prasa 3 -5 razy mocniejsza niż w miedziorycie, ale już prasa hydrauliczna (jednoręcy ludzie); zalety: malowanie, rysowanie jak na papierze, nie wymagała szerokiej wiedzy w zakresie grafiki; tylko jedno trawienie a gradacja bieli i czerni; kamień litograficzny nie do zniszczenia, wielka kariera, w XIX w. dominująca technika graficzna; Delacroix, Honore Daumier (cykle satyryczne, czasopismo Charivari), Picasso, Gustav Dore (wielki ilustrator książek, przede wszystkim Biblia, Raj utracony, utwory Szekspira, do lat 60')
LITOGRAFIA KOLOROWA = CHROMOLITOGRAFIA
Litos graveo - piszę na kamieniu, 4 matryce, wyciągi różnych kolorów, czerwony, niebieski, zielony + czarny, kontury, plakat, Henri Toulouse Lautrec (XIX w.) zawsze 4 barwy, plakaty, zasada gauginowska, do lat 60' XIX w, kontur + 3 kolory, Art Deco,
Tomaszewski - polska szkoła plakatu