24804

Stopień realizacji powyższych funkcji na każdym z tych poziomów (centralnym czy lokalnym) zależy w znacznej mierze od znaczenia, jakie w systemie administracji publicznej posiada władza centralna a jakie władze lokalne. Najczęściej w gestii budżetów lokalnych znajdują się takie działy jak gospodarka komunalne, mieszkaniowa, oświata, ochrona zdrowia, kultura, utrzymanie porządku publicznego, infrastruktura lokalna. Władze lokalne realizują zadania własne, a także przekazywane im przez szczebel centralny. Finansują je z własnych dochodów a także z subwencji przekazywanych przez budżet centralny. Istnienie tego rodzaju subwencji jest koniecznością wobec dużego zróżnicowania stopnia dochodowości władz lokalnych, będącego z kolei rezultatem różnego poziomu rozwoju gospodarczego poszczególnych rejonów administracji kraju. Tendencją we współczesnych państwach jest wzrost zakresu zadań realizowanych przez władze lokalne, a więc także wzrost roli budżetów terenowych w finansowaniu tych zadań. Jest to tendencja społecznie postępowa, sprzyja, bowiem wyzwalaniu lokalnych inicjatyw w rozwiązywaniu zadań, istotnych dla państwa jako całości jak i dla społeczności lokalnej.

2. Wydatki publiczne

Wydatki są głównym instrumentem realizacji alokacyjnej funkcji finansów publicznych. Wielkość wydatków i ich struktura jest uwarunkowana historycznie, jak i zdeterminowana realizowaną przez władze publiczne doktryną społeczno-gospodarczą. Zależą wiec one głównie od:

^ zakresu finansowania przez państwo zadań publicznych,

^ zakresu finansowania przez państwo usług społecznych, s skali ingerencji państwa w procesy gospodarcze,

s wydajności fiskalnej państwa mierzonej stopniem redystrybucji dochodów.

W teorii i w praktyce występuje wiele klasyfikacji wydatków publicznych. Do klasycznych podziałów należy wyodrębnienie wydatków ze względu na ich przeznaczenie na cele bieżące lub średnio- i długookresowe. Rozróżnia się więc wydatki: