24847

Model klatkowy dla konfiguracji d⁵ i d¹⁰ oraz f i f¹⁴

dii T | T 1 T | T | T |    | Tl | Tl | Ti | Tl | U |

Lit it it it it it it i itiiuininiuimm

Pierwiastki d-elektronowe

Właściwości fizyczne

Wszystkie są metalami o typowych cechach:

-    połysk metaliczny,

-    dobre przewodnictwo cieplne i elektryczne, szczególnie u miedzi i srebra,

-    korzystne cechy mechaniczne, wytrzymałość, kowalność, plastyczność,

-    zdolność tworzenia stopów.

W stanie stałym mają struktury krystaliczne Ai, A₂ lub A₃. Metale rodzin 3-11 topią się w wysokich lub bardzo wysokich temperaturach. Najwyższe temperatury topnienia mają wolfram (3410° C) i ren (3180°    C). Niskie temperatury topnienia mają

pierwiastki rodziny 12 (cynkowce), szczególnie rtęć, która jest metalem o najniższej temperaturze topnienia (-38,9° C). Trzy spośród metali d-elektronowych mają małą gęstość, mianowicie skand (2,99 g/cm³), itr (4,48 g/cm³) i tytan (4,51 g/cm³), dlatego należą do grupy metali lekkich. Gęstość pozostałych metali przekracza 5 g/cm³, dlatego są metalami ciężkimi, szczególnie wolfram (19,35 g/cm³), ren (20,53 g/cm³), osm (22,48 g/cm³), iryd (22,48 g/cm³) i platyna (21,45 g/cm³).

Metale rodzin 3-11 mają są paramagnetyczne, bowiem w zewnętrznych powłokach elektronowych ich atomów występują elektrony o swobodnych spinach.