25077

Zasada prawdy obiektywnej nakazuje, aby organ administracji publicznej podjął wszelkie możliwe czynności w celu wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy zgodnego z rzeczywistością. W postępowaniu administracyjnym zasadę tę trzeba pojmować w ten sposób, że podstawą rozstrzygnięć mogą być jedynie okoliczności faktyczne polegające na prawdzie obiektywnej, nie zaś na prawdzie fikcyjnej, czy narzuconej przez domniemania prawne. Zasada prawdy obiektywnej określa również podmioty, na których spoczywa ciężar przeprowadzenia dowodu w postępowaniu administracyjnym. Wynika z niej, że ciężar ten spoczywa na organie administracji publicznej, nie na uczestnikach postępowania. To organ wyznacza zakres postępowania dowodowego, ocenia legalność dowodów, przeprowadza dowody z urzędu, poucza strony o ich uprawnieniach w toku postępowania dowodowego. Przepisy postępowania nie stanowią o żadnych ograniczeniach dowodowych poza jednym, wynikającym z zasady praworządności - sprzeczności dowodu z prawem, nie przyznają żadnemu z dowodów wyjątkowej mocy prawnej ani też nie wyłączają możliwości przeprowadzenia dowodów przeciwnych Jednakże zasada prawdy obiektywnej nie pozbawia stron postępowania administracyjnego możliwości wpływania na dokonane ustalenia.

Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu jednostki oznacza, że w postępowaniu administracyjnym żaden ze wskazanych interesów nie jest nadrzędny. Zasada ta obowiązuje w toku całego postępowania administracyjnego, od jego wszczęcia, w postępowaniu wyjaśniającym, a także przy podejmowaniu decyzji. Ocena słuszności interesów należy do organu. Załatwienie sprawy nie oznacza tylko samego rozstrzygnięcia sprawy co do jej istoty decyzją, bo wszystkie czynności postępowania służą ustaleniu okoliczności faktycznych i prawnych pozwalających na prawidłowe porównanie wartości przypisanych interesowi społecznemu ze słusznością interesu jednostkowego. A w przypadku udziału w postępowaniu wielu stron konieczne jest oszacowanie słuszności każdego interesu z osobna i porównanie ich ze sobą, nie tylko wtedy, gdy są to interesy ze sobą sprzeczne w całości lub w części, lecz również wtedy, gdy są ze sobą zbieżne.

Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu polega na tym, że organ administracji ma obowiązek zapewnić stronom postępowania czynny udział w każdym stadium postępowania oraz wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji w sprawie zebranych dowodów, materiałów i zgłoszonych żądań. Zasada ta nie ma charakteru bezwzględnego, gdyż organ administracji publicznej może od niej odstąpić, jeśli załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego albo grożącą niepowetowaną szkodę materialną. Strona ma wybór środków obrony swoich interesów i może uznać za celową samą obecność przy czynnościach postępowania lub aktywny w nich udział ze zgłaszaniem inicjatyw procesowych, a może też zdać się wyłącznie na działanie organu i jego inicjatywę w tych czynnościach. W każdym jednak przypadku to organ będzie obowiązany do pełnego wyjaśnienia sprawy w całości i zawiadomienia strony (stron) o wszystkich czynnościach Naruszenie zasady czynnego udziału stron w postępowaniu, gdy bez własnej winy nie mogły w nim brać udziału, stanowi szczególnie ciężką wadę o charakterze procesowym, która jest podstawą wznowienia postępowania administracyjnego.

Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państw a i oddziaływania organów państwa na św iadomość i kulturę prawną obywateli stanowi, że działanie organu prowadzącego postępowanie powinno cechować się zawsze odpowiednim poziomem. Wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść obywatela, jeśli nie stoi temu na przeszkodzie ważny interes społeczny. Niezgodne z tą zasadą jest wprowadzanie obywateli w błąd przez funkcjonariuszy państwowych zapowiedziami o przyszłym stanie prawnym, a następnie nie dotrzymanie tych zapowiedzi. Nie można też przerzucać na stronę błędów lub uchybień popełnionych przez organ prowadzący postępowanie. Realizacja tej zasady odnosi się w równej mierze do podejmowania przewidzianych prawem czynności postępowania, jak też do ich treści oraz do stosowania prawa materialnego, a także do stosunku pracownika do stron i uczestników postępowania w toku prowadzenia tych czynności, a więc do wymagań kultuiy administrowania.

Zasada dwuinstancyjności - zasada ta została utrwalona w art. 78 Konstytucji RP, a jej istotą jest zapewnienie stronom prawa do dwukrotnego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej. Każda sprawa administracyjna rozpoznana i rozstrzygnięta decyzją organu administracji publicznej w pierwszej instancji może być przedmiotem odwołania wniesionego przez uprawniony podmiot i ponownie rozpatrzona przez organ drugiej instancji. Organ odwoławczy nie będzie kontrolował wyłącznie czynności postępowania i rozstrzygnięcia sprawy