117006

Zasada prawdy obiektywnej jest wspólna wszystkim procedurom i jest w opozycji do zadowalania się w postępowaniu prawda sadową. Z zasady prawdy obiektywnej wynika obowiązek takiego prowadzenia czynności procesowych, ażeby usunąć wszystkie przeszkody utrudniające ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego sprawy i tych faktów prawotwórczych, które miały miejsce. Najbardziej przejawia się ona w przepisach dotyczących postępowania dowodowego, chociaż również jej realizacji służy przywracanie terminu lub wyłączenie pracownika.

Zasada uwzględniania dwóch interesów i wyważania Ich proporcji w rozstrzygnięciu sprawy budzi w doktrynie spory, albowiem jej znaczenie wykracza poza ramy procedury, jako że z tej zasady wynikają dyrektywy interpretacji prawa procesowego i materialnego. Wymagania interesu społecznego lub jednostkowego nie są sprecyzowane merytorycznie poza indywidualną sprawą i wobec tego reguły kolizyjne rozstrzygania o tych dwóch rodzajach interesów powinny być stosowane praworządnie z zachowaniem takiej procedury dochodzenia do ich treści i wymagań, ażeby można było wyważyć je według założenia słusznego dla konkretnej sprawy. Zasada ta ujawnia swój wpływ nie tylko w przypadku orzekania w sprawie na zasadzie uznania administracyjnego - co wywołało precedensowe orzeczenia NSA, ale również w stosowaniu licznych przepisów procesowych, bo w k p a. często pojawiają się odesłania do wymagań interesu społecznego lub jednostkowego.

Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu.

zwana czasem skrótowo zasadą wysłuchania stron, jest wspólna wszystkim procedurom, a w postępowaniu administracyjnym przejawia się zarówno w czynnym udziale we wszystkich czynnościach postępowania, jak również w prawe strony do zapoznania się z końcowymi ustaleniami dotyczącymi stanu faktycznego i prawnego sprawy.

Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwowych ma abstrakcyjny charakter, bo wyznacza pewien cel. który powinien być realizowany w każdej sprawie. Wobec takiego celu mogą być potraktowane instrumentalnie inne zasady*, wszystkie czynności postępowania oraz kontrola sprawowana w toku instancji administracyjnych i w drodze sądowej. Zasada ta ma jednakże również praktyczny wymiar, o czym przekonuje wyrok NSA z 22 lutego 1984 r. (SA/Po 9/84). w którym stwierdzono, że .decyzja o przejęciu na rzecz Skarbu

Państwa nie zabudowanej w oznaczonym czasie działki letniskowej (...)    7. powodu naruszenia terminu

rozpoczęcia budowy, jest sprzeczna z art. 7 i 8 k.p.a., jeżeli organ administracji państwowej wydal akt prawny, uniemożliwiający w danym okresie rozpoczęcie budowy. Narusza zaufanie obywatela takie działanie, gdy. mówiąc potocznie, jedną ręką daje się uprawienie, aby drugą je odebrać.

Zasada dwuinstancyjności postępowania została scharakteryzowana bliżej w rozdziale XIV. tak samo jak zasada trwałości decyzji oraz jej sądowej kontroli w rozdziale XV, XVI, XVIII i XX. Dlatego też tutaj można tylko stwierdzić, że zasada dwuinstancyjności daje stronie prawo domagania się dwukrotnego merytorycznego rozpatrzenia jej sprawy przez dwa różne organy administrujące. Jej wysoką rangę potwierdza art. 78 Konstytucji RP.

Z zasady trwałości decyzji administracyjnej wynika, że tylko wiaściwy organ, w przepisanym prawem procesowym trybie i na skutek prawnie uregulowanych przyczyn, może wzruszyć ostateczną decyzję administracyjną.

Zasada sądowej kontroli procesowych aktów administracyjnych stanowi o tym, że decyzje i liczne postanowienia są poddane kontroli niezawisłego sądu pod względem ich zgodności z prawem i jest to kontrola fachowa, w pełni niezależna od administracji publicznej, posiadająca kompetencję do uchylenia zaskarżonych aktów lub stwierdzenia ich nieważności (niezgodności z prawem).

Zasada wychowawczego oddziaływania na obywateli

jest związana z funkcjami prawa procesowego (zob. rozdział l). W pewnym zakresie takie funkcje mogą być wypełniane w odniesieniu do uczestników postępowania, ale ogólniejszy wpływ wychowawczy na obywateli — prewencja generalna, jest raczej trudny do zrealizowania z uwagi na ograniczoną jawność postępowania i rodzaj spraw w nim rozstrzyganych.

Zasada przekonywania ma już wyraźniejsze znaczenie w postępowaniu, bo wyraża się przede wszystkim w szerokim motywowaniu rozstrzygnięć. Ograniczenie stosowania przymusu nie tylko poprawia stosunki organu administrującego z obywatelami, ale przyśpiesza i obniża koszty działania. Obowiązywanie lej zasady nie odbiera działaniom organów cech wiadczości, a jedynie służy ograniczaniu i eliminowaniu sytuacji konfliktowych.

Artykuł 9. z którego wywodzi się zasadę udzielania informacji, ma dwa zakresy stosowania. Obowiązek

2