UKŁAD ODDECHOWY
*PIERWOTNIAKI
Nie posiadają układu oddechowego. Wymiana oddechowa odbywa się na drodze dyfuzji.
* JAMOCHŁONY
Nie posiadają układu oddechowego . Oddychanie odbywa się za pomocą dyfuzji.
* PLAZIŃCE
Nie posiadają wykształconego układu oddechowego - oddychają cala powierzchnia ciała
* OBLEŃCE
Nie posiadają układu oddechowego - oddychają całą powierzchnia ciała lub w sposób beztlenowy. *PIERŚCIENICE
Funkcję układu oddechowego pełnią parapodia (pranóża) o dużej powierzchni oddechowej zwiększającej szybkość wymiany gazowej
* STAWONOGI
budowa układu oddechowego stawonogów zależy od środowiska w którym żyją.
o Skoiupiakoksztalhie - oddychają przy pomocy blaszkowatych skrzeli umieszczonych na odnóżach krocznych lub na tułowiu
o Pajęczaki - oddychają za pomocą systemów tchawkowych - rozgałęziających się w ciele rurek chitynowych. U większych pajęczakowatych w odwłoku wykształciły się plucotchawłd.
o Tchawkodyszne - oddychają dzięki entodermalnemu systemowi tchawkowemu w postaci cienkich rurek oplatających cale ciało. Po bokach ciała maja rozmieszczone przetchlinki, które prowadza do grubych pni tchawkowych Pnie te rozgałęziają się na coraz drobniejsze, a końcowe kapilarne odcinki nazwane są tracheolami Zawierają one płyn w którym rozpuszcza się tlen i następnie dyfunduje do otaczających komórek
*MIĘCZAKI
Większość mięczaków' żyje w środowisku wodnym i oddycha pierzastymi skrzelami zwanymi ktenidiami Umieszczone są one w jamie płaszczowej a zostały utworzone przez uwypuklenie płaszcza. Mięczaki lądowe i niektóre słodkowodne oddychają tlenem atmosferycznym a rolę narządu oddechowego pełni silnie ukrwiona ściana jamy płaszczowej
* PIERWOTNE WTÓROUSTE
U wtóroustych nie ma układu oddechowego lub jest on słabo rozwinięty i tworzą go wtedy skrzela skórne.