(wyrażone w postaci modelu udzielania odp.na pytanie, ujęte w jęz. zdań respondenta)
Zadania respondenta:
1. interpretacja pytania- respondent musi zrozumieć o co jest pytany
2. przywołuje z pamięci właściwe inf.
3. jeżeli nie ma uprzednio uformowanego sądu (zwykle go nie majmusi go wytworzyć
4. w tym celu badany sięga do istotnych dla sprawy inf.(najłatwiej dostępnych -najświeższych, ostatnio używanych)
5. na podstawie inf. wyprowadza sąd
Dotarcie do informacji i jej przetworzenie bywa trudne dla respondenta -w tym celu stosuje on różne heurystyki poznawcze. W momencie gdy ma on już sformatować wytworzony sąd(dostosować do jęz.pyt. i odp w kwestionariuszu) badany może go zredagować-pod wpływem spoi. sytuacji np. konformizm wobec wzorców kulturowych; chęć pozytywnej autoprezentacji.
Teoria racjonalnego wyboru:
• respondent to aktor racjonalny-udzielając odpowiedzi max subiektywną użyteczność(wybiera odp.najbardziej dla niego korzystną)
• zakłada się, że odp. najbardziej użyteczną jest odp. bliska prawdy
• kryterium wyboru jest „koszt myślenia”- udzielają odpowiedzi zadowalających (strategie minimalizujące psychologiczny koszt podejmowania decyzji)
Logika konwersacji, naturalnej:
P.GRICE (filozof jęz.)-4mkasymy konwersacji
1. maksyma //ości-wnosić w konwersacje tyle inf. ile potrzeba
2. maksyma jakości-nle mówić tego co nie jest prawdą
3. maksyma stosunku- mówić na temat
4. maksyma sposobu- wyrażaj się przejrzyście