270

ANALIZA GOSPODARKI RYNKOWEJ

Podmioty rynku- kupujący i sprzedający; Przedmioty wymiany- dobra usługi czynniki wytwórcze, Elementy rynku- popyt, podaż, cena.

Model przepływu towaru i pieniądza pokazuje, że: 1.więzi miedzy podmiotami są w formie transakcji 2.podmioty wymieniają się informacjami o posiadanych dobrach, usługach i czynnikach produkcji praż ich rzadkości za pomocą ceny 3.podmioty dostosowująso informacji cenowych swoje zachowania.

Funkcje ceny w GR: l.inforamcyjna, źródło informacji o rzadkości zasobów 2.bodźcową, wywołują określone zachowania podmiotów w odpowiedzi na nie. 3.podziału dochodów.

Mechanizm rynkowy - dostosowuje do siebie popyt i podaż za pośrednictwem cen.

Cena absolutna - cena dobra wyra2ona w pieniądzu (fakt Ze dobro ma jakaś cenę nie wystarcza do podjęcia jakiejkolwiek decyzji)

Cena względna - (porównanie ceny dobra z cenami innych dóbr) jest to cena wyra2ona w ilości innego dobra lub wszystkich innych dóbr, wyraża ona koszt alternatywny danego dobra.

Popyt - ilość danego dobra jaką kupujący są w stanie nabyć przy różnych cenach, w danym czasie i przy cetens panbus. Wielkość popytu - konkretna ilość danego dobra jaką nabyli by kupujący po konkretnej cenie, w danym czasie i przy cateris panbus

Dochód nominalny - wyrażony w postaci pieniądza

Dochód realny - wyrażony za pośrednictwem dóbr i usług jakie można nabyć za dochód nominalny. Jego wysokość zależy od: dochodu nominalnego, wysokości cen i usług.

Paradoksy popytu - anomalia związku cen i ilości nabywanego dobra (ceny i ilości zmieniają się w tym samym kierunku). 1.paradoks Giffena (artykuły podstawowe np. chleb) 2.paradoks Veblena (dot. bogatych i dóbr ekskluzywnych) 3.paradoks spekulacyjny (cena spada - ludzie powstrzymują się od zakupów, cena rośnie - ludzie kupują więcej)

Determinanty popytu: 1.cenowa (cena własna dobra - określa wielkość popytu, a jej zmiany wywołują zmiany wielkości pop. na danej krzywej pop.) 2.pozacenowe (doch i maj kup, liczba kup, ceny dóbr substytucyjnych, ceny dóbr komplementarnych, preferencje kup, czynniki spoi, czynniki gosp-pol, czynniki losowe)

Podaż - ilości dobra jakie producenci ą gotowi dostarczyć na rynek przy różnych cenach, w danym czasie i przy cetens Paribas. Wielkość podaży - konkretne ilości dobra jakie producenci dostarczą na rynek przy danej cenie, w danym czasie i przy cetens Paribas.

Prawo popytu podaży - gdy rośnie cena dobra kupujący zakupią tego dobra mniej, zaś sprzedający zaoferują go więcej, a gdy spadnie cena dobra (na odwrót)., w danym czasie i przy cetens paribus

Determinanty podaży: 1.cenowe (cena własna dobra - określa wielkość podaży, a jej zmiany wywołują zmiany wielkości pod. na danej krzywej pod.) 2.pozacenowe (stosowane tech, ceny innych dóbr, przewidywania zmiany ceny wytwarzania dobra, przewidywania zmiany ceny czynników wytwórczy, czynniki losowe)

Równowaga rynkowa - jest takim stanem rynku, kiedy przy jednej określonej cenie (tj. cenie równowagi rynkowej) wielkość popytu zrównuje się z wielkości podaży

Niedobór rynkowy - jest takim stanem rynku gdy przy bieżącej cenie rynkowej, niższej od ceny równowagi wielkość popytu przewyższa wielkość podaży.

Nadwyżka rynkowa - jest takim stanem rynku gdy przy bieżące] cenie rynkowej, wyższej od ceny równowagi wielkość podaży przewyższa wielkość popytu.

Cenowa elastyczność popytu - pozawala zmierzyć intensywność reakcji popytu na dane dobro pod wpływem zmiany jego ceny (Ed(p)*Qi-Q_J/Q₀:Pi-Po/Po) (Eo<pr><» pop.dosk.el. Eo<p)>l pop.el. -d.lux Eo<(.)=l pop.propor. -d.stand. Eo<p)<1 pop.nie el.(słabo el.) -d.podst. Etxn=0 pop.dosk. nie el.(sztywny)) Determinanty: stopień niezbędności dobra, liczba i bliskość substytutów, czas, udział wydatków na dane dobro w ogólnych wydatkach kuoujących.

Mieszana elastyczność popytu - pozwala zmierzyć intensywność reakcji popytu na dane dobro pod wpływem zmiany ceny innego dobra tj. dobra pokrewnego (dobra komplementarne lub substytucyjne) (Edx/py-Qxi-Qxo/Qx₀: Pyi-Pyo/Pyo) Determinanty: bliskość i siła związku, czas kupujących na reakcję, substytucyjność i kompłementarność miedzy dobrami. Dochodowa elastyczność popytu - pozwala mierzyć intensywność reakcji popytu na dane dobro pod wpływem zmiany dochodów kupujących to dobro (Ed(i)=Qi-Qa/Qt>:Ii-Io/Io) (Etxn>l pop.el. Eckd=1 pop.propor. Eo<i)<l pop.nie el.(słabo el.) Eo<i)=0 pop.dosk. me el.(sztywny) E<xn<0 l%^Alubv doch. Spowoduje odwrotna co do kierunku zmianę ceny dobra) Determinanty: liczba i bliskość substytutów, zróżnicowanie jakościowe dobra, czas

Cenowa elastyczność Podaży - pozwala zmierzyć intensywność reakcji podaży na dane dobro pod wpływem zmiany jego ceny (Ed(p)-Q₁-Qo/Qo:Pj-PiyPo) (Eo<pr><» pod.dosk.el. Eo<p)>1 pod.eł. Eo<p)"l pod.propor. Eo<p)<1 pod.nie el.(słabo el.) E_Wp>"0 pod.dosk. nie eł.(sztywny)) Determinanty: możliwości oraz koszty przechowywania i magazynowania dóbr, istnienia lub brak

dóbr substytucyjnych i względnie komplementarnych, czas_

GOSPODRSTWO DMOWE

Założenia teorii gosp. dom. - 1.podmiot racjonalny, zmierza do zmaksymalizowani korzyści z konsumpcji w ramach ograniczeń jakim podlega 2.wybory dot. konsumpcji opiera na własnych preferencjach 3.jest ograniczony w swych wyborach ze strony dochodów członków 4,jest ograniczone w swych wyborach ze strony cen dóbr i usług Użyteczność - zadowolenie jakie osiąga gosp. domowe z konsumpcji lub posiadania dóbr i usług.

Użyteczność całkowita - suma zadowolenia jaką uzyskuje gosp. dom. z konsumpcji lub posiadania określonej ilości dobra lub usługi (rośnie wraz ze wzrostem konsumpcji)

Użyteczność krańcowa - zadowolenie gosp. dom. z konsumpcji kolejnej jednostki dobra lub usługi (maleje wraz ze wzrostem konsumpcji)

Prawo malejącej użyteczności krańcowej - użyteczność uzyskiwana przez gosp. z kolejnych jednostek dobra maleje wraz ze wzrostem jego konsumpcji (przy konsumpgi innych dóbr na niezmiennym poziomie

Warunek równowagi gosp. dom. - Prawo wyrównywania się użyteczności krańcowych - stwierdza, że gosp. dom. zmaksymalizuje użyteczność całkowitą z konsumpcji koszyka dóbr wówczas gdy na każde dobro z koszyka zgłosi popyt do takiego poziomu, w którym użyteczności krańcowa przypadająca na jeden złoty wydana na jedno dobro zrówna się z użytecznością krańcową złotówki wydaną na każde inne dobro z koszyka.

Teoria obojętności - założenia: 1.kompletność preferencji 2.przechodzniość preferengi 3.nienasycalność Krańcowa stopa substytucyjności (Kss)- określa z jakiej ilości dobra y jest skłonne zrezygnować gosp. dom. w celu zwiększenia konsumpcji dobra x o kolejną jednostkę (przy założeniu że gosp. dom. pozostaje na tej samej krzywą obojętności, a wiec nie zmienia poziomu zadowolenia z konsumpcji) Kss(x,y)=-Ay/Ax

Prawo malejącej krańcowej stopy substytucji dóbr - im mniej danego dobra konsumuje gosp. dom. tym mniejszą ilość tego dobra zgodzą się poświęcić w celu uzyskania dodatkowej jednostki innego dobra.

Linia budżetu - kombinacja 2 dóbr dostępnych dla gosp. dom. przy danym dochodzie i określonych cenach dóbr.