27125

-    art. 4 ust. 2 określa podstawowe formy wykonywania władzy przez Naród. W przepisie tym pojęciu Naród nadaje się bardziej techniczne znaczenie.

*    demokracja bezpośrednia - jej formy to: ogólne zgromadzenie wyborców (N), referendum (T), inicjatywa ludowa (T - art. 118 ust 2) i veto ludowe (N);

*    demokracja pośrednia (przedstawicielska) - wskazane na pierwszym miejscu w konstytucji przez co uznane za podstawową formę sprawowania władzy.

—    Wymogi istnienia demokracji pośredniej:

^ istnienie parlamentu (art. 10, art. 95);

% demokratyczna procedura wyłaniania izb (powszechność, bezpośredniość, równość i tajność głosowania) (art. 96 ust. 2 i art. 97 ust. 2);

% regularnie odbywające się wybory (art. 98);

% przedłużenie kadencji tylko w sytuacjach nadzwyczajnych (art. 228);

V system polityczny oparty na zasadach pluralizmu (art. 11-13);

% odpowiednio silna pozycja i kompetencje w systemie organów państwowych.

-* przedstawiciel Narodu:

% art. 104 (art. 108) - |>osłowie i senatorowie przedstawicielami Narodu, ale zasada mandatu wolnego;

% Konstytucja nie określa Prezydenta mianem przedstawiciela Narodu, choć materialnie jest nim, gdyż pochodzi z wyborów powszeclinych, co nadaje mu szczególną pozycję;

organy przedstawicielskie to też organy samorządu lokalnego, ale ze względu na ograniczony terytorialnie zakres ich legitymacji nie są traktowani jako przedstawiciele Narodu

15. Zasdda demokratycznego państwa prawncgo(art.2 Konstytucji)

Następstwem przyjęcia owej zasady jest to że organy państwowe jak i inne organy wł.publicznej w państwie mogą podejmować swe działania tylko na podstawie i w ramach obowiązującego prawa. Prawo ograniczające działania jednostek czy podmiotów prawnych, nakładające na te podmioty powinności,musi być uprzednio właściwie ogłoszone i nie może wywierać skutków ograniczających wstecz(lex retro non agit). Prawo musi być stanowione w sposób demokratyczny i w taki sam sposób stosowane.Warunkuje to przyjęcie systemu podziału władz,niezależności sądów i niezawisłości sędziów oraz ochrona praw legalnie nabytych. W ostatniej części arl 2 konstytucji zawarta jest reguła zobowiązująca RP do urzeczywistniania zasad sprawiedliwości społecznej.Nakazuje to interpretować i stosowaćprawo oraz realizować funkcje państwa by określone jednostki i grupy społeczne nie były trwale dyskryminowane by były traktowane zgodnie z poczuciem sprawiedliwości,zaś ich interesy chronione i wspomagane w miarę możliwości przez wł. publiczne.

16. /.asada podziału władz

-    jedna z najstarszych zasad, znana już za czasów Arystotelesa, ale rozwinięta w XVII i XVIII w. przez John’a Locke’a i Charlesa Montesquieu, była przeciwieństwem zasady absolutyzmu monarszego i w tym sensie jest jedną z gwarancji demokratyzmu systemu władzy.

-    2 składniki zasady

*    2 znaczenia zasady:

—    przedmiotowe (funkcjonalne) - polega na wydzieleniu pewnych rodzajowo odmiennych sfer władzy, takich jak ustawodawstwo, wykonywanie praw i sądzenie. Takie podejście było już u Arystotelesa;

-* podmiotowe (organizacyjne) - polega na wyodrębnieniu grup organów sprawowania władzy. Zasługą Locke’a i Montesquieu było połączenie tych dwóch znaczeń — czyli że każdej ze sfer władzy odpowiada odrębna grupa organów władzy