zobowiązania nastąpiło wskutek okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, ale tylko wtedy gdy zostanie ustalona konkretna przyczyna (tzw. przepadek)
• że wierzyciel poniósł szkodę majątkową
• że między tymi faktami istnieje adekwatny związek przyczynowy
OCHRONA WIERZYCIELA W RAZIE NIEWYPŁACALNOŚCI DŁUŻNIKA - SKARGA PAUUAŃSKA -
art. 527 - 534
Wierzyciel w razie nielojalnego działania dłużnika może domagać się zaspokojenia swojego roszczenia od osoby trzeciej. Zastosowanie skargi pauliańskiej prowadzi do orzeczenia względnej bezskuteczności czynności prawnej, dokonywanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela.
PRZESŁANKI OCHRONY PAULIAŃSKIEJ
1) Chroniona wierzytelność:
• musi być zaskarżalna. ale nie musi być wymagalna
• obejmuje tylko wierzytelności pieniężne, w szerokim znaczeniu, nie tylko te, które
od początku opiewały na świadczenie określone w pieniądzu, lecz także o wartości pieniężnej; (nie wynika expressis verbis, ale w art. 527 § 2 mamy zasadę że skarga ta przysługuje w razie niewypłacalności dłużnika)
2) Czynność prawna dłużnika:
• chroni wierzyciela przed skutkami czynności prawnej dłużnika (nie tylko umowy.
ale i jednostronne czynności prawne) - art. 527 § 1; nie ma doniosłości sposób jej dokonania, ale nie obejmuje to zaniechania;
• osoba dokonująca czynności prawnej powinien być dłużnik (także dłużnik solidarny, poręczyciel)
- osoba, która pozostaje w stosunku zobowiązaniowym z wierzycielem
- art. 527 § 1
3) Pokrzywdzenie wierzyciela:
• czynność prawna dłużnika musi być dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela
- art. 527 § 1 - polega ono na tym, że dłużnika stał się całkowicie niewypłacalny lub w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności prawnej - art. 527 § 2; niewypłacalność - stan majątkowy dłużnika, w którym egzekucja prowadzona zgodnie z przepisami KPC nie może przynieść zaspokojenia wierzyciela;
pogłębienie się niewypłacalności - wyzbycie się aktywów, które potencjalnie tylko stwarzają możliwość otrzymania świadczeń pieniężnych od dłużnika;
•ciężar dowodu spoczywa tu na wierzycielu - art. 6
• naganna postawa dłużnika, wyrażając się w tym, że działał on ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela - art. 527 § 1; wystarczy nawet, że zdawał sobie sprawę z tego, że dokonując danej czynności prawnej może spowodować niemożność zaspokojenia wierzyciela;
*ciężar dowodu spoczywa na wierzycielu
—jeżeli dłużnik dokonał na rzecz osoby trzeciej darowizny, gdy był już niewypłacalny lub stał się przez dokonanie tej czynności, wówczas znajduje zastosowanie domniemanie