a sankcjonowane - określonym podmiotom w określonych okolicznościach nakazuje/zakazuje określonego postępowania, pod groźbą określonej sankcji b sankcjonujące - nakazuje określonemu podmiotowi (najczęściej sadowi) wymierzyć określoną sankcję w sytuacji, gdy norma sankcjonowana zostanie przekroczona
Dwa sposoby ujęcia prawa:
a prawo w sensie przedmiotowym - prawo, to zbiór norm; zbiór norm o szczególnym uzasadnieniu tetycznym. bowiem jest to zbiór norm ustanowionych bądź uznanych przez podmioty wyposażone w kompetencje do ich stanowienia bądź uznania; zbiór norm generalnych i abstrakcyjnych, związanych z organizacją państwową, za których nieprzestrzeganie zazwyczaj przewidziana jest sankcja b prawo w sensie podmiotowym - to złożona sytuacja prawna danego podmiotu, na którą składają się m.in. uprawnienia, obowiązki, kompetencje, przywileje oraz immunitety
Powstawanie prawa i jego źródła
1 Kształtowanie się prawa jest procesem niezorganizowanym; czynniki, które wpływają na kształt prawa (ekonomiczne, gospodarcze, społeczne itd.)
2 Tworzenie prawa jest procesem zorganizowanym, w którym można wskazać następujące etapy:
a zamysł unormowania b przygotowanie i uzgodnienie projektu aktu c wystąpienie z inicjatywą prawodawczą (ustawodawczą) d praca nad projektem
e uchwalenie/ustanowienie prawa/norm prawnych f ogłoszenie norm
Źródła prawa
a źródła poznania prawa (na jakiego rodzaju dokumentach oparto wiedzę o prawie) b fakt prawotwórczy - fakt, który tworzy prawo c wytwór faktu prawotwórczego
Fakt prawotwórczy i skorelowane z nim wytwory faktu prawotwórczego:
a stanowienie prawa, czynność stanowienia prawa (wytworem są akty normatywne/akty prawne)
b umowa międzynarodowa, jej ratyfikowanie (wytworem jest umowa międzynarodowa) c czynność uznania prawa zwyczajowego/norm prawa zwyczajowego (wytworem są akty normatywne, które zawierają normy prawa zwyczajowego d podjęcie decyzji precedensowej, a zarazem prawotwórczej (wytworem jest decyzja precedensowa prawotwórcza)