27557

Pojecie i mierniki inflacji.

Inflacja ma miejsce, kiedy wzrasta ogólny poziom cen i kosztów. Pojęcie inflacji nie jest jednoznacznie zdefiniowane. Wywołuje nieporozumienia najczęstszym jest np. gdy drożeją towary, to inflacja nie jest tego powodem, a tylko skutkiem wzrostu cen towarów. Gdy chcemy powiedzieć na skutek czego pojawia się inflacja jedni traktują inflację jako zjawisko czysto pieniężne, wiążą ją wyłącznie ze sferą cyrkulacji i nadmiaru pieniądza, inni próbują definiować inflację na szerszej płaszczyźnie stosunków ekonomicznych, wychodząc poza krąg uwarunkowań pieniężnych. Włączają politykę budżetową państwa i czynniki socjologiczno - polityczne, które wywołują trwała tendencję do wzrostu kosztów, a przede wszystkim płac. Stoją na stanowisku, że wzrost ilości pieniądza jest następstwem inflacji, a nie przyczyną. Inflacja ma miejsce, gdy wzrasta ogólny poziom cen i kosztów. (Deflacja -ceny i koszty spadają.)

Wzrost i spadek inflacji dokumentowany jest zmianami indeksu cen, który zarazem jest miernikiem inflacji. Najpowszechniej używany jest indeks: n CPI Consumcr Price Indcx - traktowany jako wskaźnik zmiany cen dóbr i usług nabywanych przez gospodarstwa domowe (bez cen dóbr kapitałowych). Odnosi się on do zmian cen określonego koszyka dóbr: żywności, energii, odzież)' itp. Oblicza się go stosując indeksy typu Laspeyresa, zakładając stalą strukturę konsumpcji w porównywalnych okresach. Dla porównań odległych okresów, wskaźnik ten staje się mało użyteczny, bo me uwzględnia jakości i nowości. Odzwierciedla on zmianę ceny każdego badanego towaru w badanych okresach.

n Wskaźnik cen zbytu - Producer Price Index - określa izeczywiste ruchy cen zbytu produktów finalnych. Jest to zadanie bardzo trudne, bo zmieniają się ceny surowców w kolejnych fazach przetwórstwa oraz często dochodzi do negocjowania cen pomiędzy producentem, a odbiorcom.

n Deflator produktu narodowego - GNP deflator - stosuje się w odniesieniu do zmian cen wszystkich składników produktu narodowego brutto, a więc zarówno wydatków konsumpcyjnych, jak i inwestycyjnych. Uznawany za pełną miarę inflacji, bo stanowi średnią ważoną wzrostu cen wszystkich dóbr i usług, wchodzących w skład produktu narodowego. Oblicza się go dzieląc poszczególne rodzaje wydatków przez cenowe indeksy Laspeyresa i porównuje tak otrzymaną wartość produktu narodowego w cenach stałych z wartością GNP w cenach bieżących.