I. Inflacja-to stały wzrost przeciętnego poziomu cen i kosztów w czasie; ma tendencje wzrostowe.
Umiarkowana -ceny rosną wolno, nie więcej niż 10% rocznie; relacje cen mają niewielkie odchylenia co pozwala na zachowanie realnej stopy procentowej; gospodarka jest ustabilizowana galopująca - rozrzut procentowy jest znaczny; stopy są 2 lub 3 cyfrowe hiperinflacja-inflacja powyżej 150% rocznie; nieograniczony wzrost cen i emisji pieniądza stopa inflacji - procentowy wzrost ogólnego poziomu cen w roku
Popytowa teoria inflacji - wg niej przyczyną inflacji jest ustalanie agregatowego popytu na towary na poziomie przewyższającym jego zaspokajania.
Kosztowa teoria inflacji - wg niej przyczyną inflacji jest wzrost kosztów produkcji niezależny od agregatowego popytu na towary.
Wyróżniamy 4 rodzaje inflacji kosztowej:
inflację płacową, gdy następuje wzrost płac niezależnie od popytu na pracę — inflację wywołaną przez zyski, gdy przedsiębiorstwa wykorzystują swą pozycje monopolistyczną aby podnieść ceny niezależne od popytu na ich wyroby
inflację wywołaną przez ceny dóbr importowanych, gdy ceny te rosną
inflację wywołaną przez podatki, gdy wzrost podatków „przerzucany" jest na ceny
2. Krzywa Philipsa - jest to odwrotna zależność wzrostu płac nominalnych a stopą bezrobocia Wyższym poziomą stopy bezrobocia odpowiada niższe tempo wzrostu płac nominalnych, gdy zaś koniunktura się poprawia i bezrobocie spada, tempo wzrostu płac nominalnych wzrasta.
Stabilizacja płac odpowiada stanowi równowagi na rynku pracy.
3. Polityka antyinflacyjna - zmniejszenie wzrostu kosztów, poprzez albo osłabienie monopolistycznego wpływu cen na ceny i płace, albo też poprzez stymulowanie wydajności pracy obniżającej jednostkowe koszty produkcji.
a) monetarna teoria inflacji - tempo wzrostu cen uzależnione jest od tempa wzrostu podaży pieniądza. Ponieważ podaż pieniądza znajduje się pod kontrolą Banku Centralnego to za przyczynę inflacji upatruje się błędną politykę Banku Centralnego
b) popytowa teoria inflacji-ma swoją podstawę w teorii Keynsowskiej. - w warunkach niepełnego wykorzystania zgodności wytwórczych wzrost popytu powoduje mnożnikowy wzrost dochodu narodowego -w sytuacji pełnego wykorzystania zdolności wytwórczych dochodu narodowy nie może wzrosnąć i musi to doprowadzić do wzrostu cen. To stwierdzenie jest podstawą popytowej teorii inflacji. Według tej teorii przyczyn inflacji wypatruje się w ustaleniu popytu na towary na poziomie przewyższających możliwości zaspokojenia tego popytu. Jest to typowa nadwyżka popytu nad podażą. W tym przypadku pojawia się groźba tzw. spirala inflacji. Wzrost cen uruchamia tzw. mechanizm inflacji. Efektem dalszego wzrostu cen jest->dalszy wzrost cen wzrost dochodów - zwłaszcza producentów i sprzedawców. Natomiast proces wzrostu cen uruchamia działania roszczeniowe przez tych, których dochody realne spadły w wyniku wzrostu cen (chodzi np. o pracowników). To wszystko powoduje tzw. spiralę inflacyjną/
c) kosztowa teoria inflacji-według tej teorii przyczyną inflacji jest wzrost kosztów produkcji.Gdy rosną koszty produkcji, przedsiębiorstwa „przerzucają" ten wzrost na cenę wyrobów gotowych - na nabywców. Wzrost kosztów produkcji może być spowodowany różnymi przyczynami.Typy inflacji
koszto wej:
- inflacja płacowa - gdy następuje wzrost płac,
- inflacja wywołana przez wysokie ceny dóbr importowanych,
- inflacja wywołana przez podatki, - gdy wzrost podatków przerzucany jest na ceny.
a} Powolne procesy inflacyjne-to tzw. inflacja pełzająca - do 5% rocznie wzrost cen, uznawana jest za korzystnie wpływającą na procesy gospodarcze w danym kraju. Korzystnie wpływa na wzrost gospodarczy. Następuje obniżka realnych stóp procentowych w bankach, co wywołuje optymistyczne nastawienie wśród przedsiębiorców. Rośnie działalność inwestycyjna. Natomiast inflacja powyżej 5% rocznie uważana jest za niekorzystną:
Silne procesy inflacyjne zniekształcają procesy rynkowe. Podmioty gospodarcze tracą orientację rynkowa. Wysoka inflacja powoduje: ucieczkę od pieniądza, polegająca na gwałtownym spadku popytu na pieniądz. Przy wysokiej inflacji korzystniej jest trzymać swoje środki pieniężne w bankach, aby dokonać różnych transakcji produkcyjno-bankowych potrzebna jest gotówka. Stąd konieczność częstego odwiedzania banków i pobierania tylko minimalnych niezbędnych wypłat. Silne procesy inflacyjne zwiększają niepewność w zakresie przewidywania zmian cen, co osłabia aktywność gospodarczą (działalność inflacyjna).Trzeba ponosić dodatkowe koszty związane z obsługą procesów gospodarczych:
a) wymiana wywieszek z cenami w sklepach
b) zmiana liczników na parkingach