Inflacja
to przeciętny wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce w danym okresie czasu
Inflacja w Polsce (w%):
1989- 251,1
1990- 585,8
1991- 70,3 1995-27,8 2000-10,1 2005 - 2,1 2009 - 3,5
Koszyk inflacyjny-te produkty i usługi, których ceny się mierzy. W Polsce największą wagę ma żywność i napoje bezalkoholowe, w innych bogatszych krajach to mogą być inne rzeczy zaspokajające potrzeby wyższego rzędu, w biednych - na odwrót
Sita inflacji:
- brak inflacji - od 0 do 2% w skali roku (stabilność cenowa)
- inflacja pełzająca - kilka %; pod kontrolą banku centralnego, nie zakłóca przebiegu procesów gospodarczych
- inflacja krocząca - kilkanaście %; ma tendencje do wymykania się spod kontroli i może deformować procesy gospodarcze (przyjmuje się, że granica bezpieczeństwa to 10%)
- inflacja galopująca - powyżej 20% w skali roku; poza kontrolą; powoduje narastające zakłócenia w przebiegu procesów gospodarczych
- hiperinflacja (inflacja szalejąca) - gdy natężenie procesów inflacyjnych uniemożliwia racjonalne gospodarowanie
Przyczyny inflacji:
Inflacja popytowa a podażowa:
Inflacja popytowa:
- jej przyczyną jest nadmiar pieniędzy w gospodarce w stosunku do ilości towarów na rynku
- czyli zbyt duży popyt w stosunku do wielkości podaży (ilości produktów na rynku)
- nabywcy muszą konkurować ze sobą o zbyt małą ilość dóbr, stąd godzą się na ich wyższą cenę
Przyczyny nadmiernej ilości pieniądza w obiegu, a w efekcie nadmiernego popytu:
- zbyt duża emisja pieniądza przez bank centralny
- obniżanie stóp procentowych
- obniżanie podatków
- zwiększanie wydatków publicznych, czyli ustanawianie deficytowego budżetu
- napływ kapitału zagranicznego
- szybki e temp o wzrostu gospodarczego
- nadwyżka eksportu nad importem