inflacja - proces wzrostu ogólnego poziomu cen. Jeśli wzrost jest spowodowany przez jeden impuls, to nie jest to inflacja.
M ierzy się ją w różny sposób. Używa się dóbr reprezentantów d la danej gospodarki w danym czasie (muszą to być dobra o największym udziale w strukturze zatrudnienia).
Typowe miary inflacji:
- wszystkie dobra usytuowane
- ceny artykułów konsumpcyjnych nabywanych przez gospodarstwa domowe
- tylko ceny dóbr inwestycyjnych (pokazuje, jak zmienia się sytuacja gospodarcza w cyklicznym rozwoju)
- odrzuca się ceny towarów sezonowych o zmiennych cenach
- pomija się ceny towarów z importu, zwłaszcza paliw
Prawidłowe mierzenie inflacji wymaga uwzględnienia zmian w strukturze produkcji i zakupów, oraz aktualizacji koszyka dóbr, powinno się też uwzględniać zmiany jakości produkowanych dóbr.
Społeczno-ekonomiczne skutki inflacji
Najczęściej wymienia się niekorzystne skutki, są też jednak zwolennicy tezy, iż kontrolowana i mała inflacja jest dobra - gdy potrzeba poważnych zmian struktury cen w danym kraju, wtedy łatwiej jest osiągnąć cel: gdy rząd chce zwiększyć konkurencyjność gospodarczą, obniżając koszty związane z wynagrodzeniem i wypłatami rent i emerytur. W Polsce to rozumowanie stało się dość popularne: rezygnacja z automatycznego indeksowania wynagrodzeń w sferze rent i emerytur, oraz wynagrodzeń sfery budżetowej (indeksowanie automatyczne podwyżki z wzrostem inflacji); jak przekroczy próg indeksowania (ok. 3,5) to trzeba zrobić, jeśli mniej, to nie.
Negatywne skutki inflacji:
- zniekształcanie informacyjnej funkcji cen, w dużej inflacji w długookresowych rachunkach ekonomicznych nie ma możliwości precyzyjnego wyznaczania danych, ryzyko mniej lub bardziej wzmożone, zwykle przedsiębiorcy pesymistycznie oceniają możliwość wzrostu cen swych wyrobów i przeceniają wzrost kosztów wytwarzania, co skutkuje niechęcią do inwestowania
- ucieczka od pieniądza, podmioty starają się nie trzymać pieniędzy (wielka inflacja w Brazylii; cena zdzieranych zelówek), w okresie inflacji rośnie też popyt na dzieła sztuki i nieruchomości
- redystrybucja dochodów niezamierzona, w czasie inflacji pogorszenie sytuacji sfery budżetowej (rząd może zamrozić progi podatkowa, tzn. zatrzymać je na tym poziomie, na którym były za inflacji, i zyskać)
- wzrost kosztów obsługi działalności gospodarczej (koszt drukowania nowych kart dań)