równoległości, odpowiedniego miejsca, odpowiednich środków, odpowiedniego sposobu, decydującego momentu itd.
Podstawowe zasady zarządzania sformowane zostały przez H. Emersona w połączeniu z zasadami administracji H. Fayola. Za podstawowe zasady zarządzania uważa się zasady:
a) jednoosobowego kierownictwa - głosi, że pracownik powinien podlegać bezpośrednio tylko jednemu kierownikowi i otrzymywać polecenia tylko z jednego źródła,
b) ciągłości kierowania - podkreśla, że władza powinna być zawsze obecna i zastępowalna,
c) odpowiedzialności - głosi, że kierownik jest odpowiedzialny za wykonanie powierzonych mu zadań, w tym za pracę swoich podwładnych,
d) równoważnego decydowania - akcentuje konieczność podejmowania decyzji z należytym namysłem, pozwalającym na wyważenie wszystkich „za i przeciw",
e) opanowania i życzliwości polega na ludzkim traktowaniu pracowników i wypływa z połączenia uprzejmości i życzliwości ze sprawiedliwością,
f) autorytetu - głosi, że sprawne kierowanie ludźmi w dużym stopniu zależy od tego, czy kierownik cieszy się tzw. autorytetem rzeczywistym,
g) właściwej atmosfery - zwraca uwagę na konieczność kształtowania przez kierownika właściwych stosunków międzyludzkich,
h) obiektywnej oceny i sprawiedliwości - zakłada, że obiektywna ocena pracowników należy do grupy najsilniejszych bodźców dobrej roboty,
i) wynagradzania i nagradzania pracowników - zwraca uwagę na konieczność stosowania bodźców po to, aby który został oceniony pozytywnie, w przyszłości zachował się analogicznie, nagradzanie wiąże się ze stwarzaniem tzw. sytuacji nęcących,
j) karania - zaleca umiejętne stosowanie sankcji w odniesieniu do ludzi, których działania zostały ocenione negatywnie. Celem kary jest zapobieżenie podobnym przypadkom w przyszłości,
k) kontroli i nadzoru - wskazuje na potrzebę weryfikacji przez kierownika sposobu i skuteczności realizacji zadań przez podwładnych.
4. FUNKCJE ZARZĄDZANIA.
Funkcja to zbiór potencjalnych, zwykle powtarzalnych, typowych i sformalizowanych proceduralnie działań, wyodrębnionych ze względu na ich zawartość treściową oraz na ich zrelatywizowanie do określonego celu lub jego części zadań.
Funkcje zarządzania opracowane przez H. Fayola to wszystkie czynności związane z życiem przedsiębiorstwa. Należą do nich:
a) techniczne, dotyczące produkcji,
b) handlowe, obejmujące zakup, sprzedaż i wymianę towarów,
c) finansowe, dotyczące pozyskiwania kapitału i jego wykorzystania,
d) ubezpieczeniowe,
e) rachunkowości,
f) administracyjne.
W ramach funkcji administracyjnych wyróżnił pięć czynności zarządzania:
a) przewidywania (planowania),
b) organizowania,
c) rozkazodawstwa (motywowanieO,
d) koordynowania,
e) kontrolowania.
5. Cykl działania zorganizowanego.
Cykl działania zorganizowanego to jednolity schemat obejmujący sześć następujących po sobie etapów:
1. Postawienie jasnego i ściśle określonego celu.
2. Zbadanie warunków i środków, które trzeba zastosować, aby osiągnąć zamierzony cel.
3. Planowanie działania.
4. Przygotowanie warunków i środków uznanych za niezbędne do zastosowania.
5. Realizacja, czyli wykonanie zamierzonego działania zgodnie z planem.
6. Kontrola otrzymanych wyników i wyciągnięcie z nich wniosków.
2