Elementy procesu komunikacyjnego:
> nadawca;
> przekaz;
> kanał;
> odbiorca;
> sprzężenie zwrotne;
> efekt procesu przekazu;
W większości przypadków komunikacja propagandowa ma charakter pośredni.
Zinstytuzowana forma komuni kowani a (np. rządy, partie, instytucje wychowawcze).
Definicje propagandy:
> 1931 Bidelle - pod wpływem propagandy każda jednostka zachowuje się tak jak gdyby jej reakcje były wynikiem jej własnej decyzji. Szereg jednostek można zmusić do takiego zachowania, przy czym każdą z nich kierują jej własne sądy (manipulacja i wpływanie na zachowanie ludzkie);
> 1948 Krech, Crutchfield - propaganda to specyficzna forma pobudzeń, która jeżeli jest skuteczna, daje w wyniku proces sugestii;
> 1954 Schramm - sprowadzenie procesu propagandy do modyfikowania postaw i opinii oraz do efektów funkcjonowanie w grupie;
> 1957 Fraser - propagandę można zdefiniować jako sztukę zmuszania ludzi do robienia tego, czego by nie robili, gdyby dysponowali wszystkimi danymi dotyczącymi sytuacji;
> 1986 Jowett, 0’Dormel — propaganda jest celową, systematyczną próbą kształtowania percepcji, manipulowania myślami i bezpośrednimi zachowaniami w celu osiągnięcia takich reakcji, które są zgodne z pożądanymi intencjami propagandzisty;
> 1965 Ellul (autorytet w dziedzinie propagandy) - propaganda to zespół metod stosowanych przez zróżnicowane grupy w celu wciągnięcia do aktywnej działalności mas ludzkich, u których w konsekwencji manipulacji psychicznej wytwarza się jedność psychiczna pozwalająca na włączenie ich do masowych działań;
> 1990 - wprowadzenie procesu badawczego na płaszczyźnie:
a) szeroka płaszczyzna — propaganda to akcja psychologiczna, metody czysto psychologiczne, które są stosowane w celu modyfikowania opinii, w formie półedukacyjnej, semiedukacyjnej, adresowanej do współobywateli;
wojna psychologiczna skierowana zarówno na przeciwników wewnętrznych, jak i zewnętrznych wprowadzona za pomocą środków psychologicznych - chodzi o obniżenie lub zniszczenie moralne przeciwników;
reedukacja i pranie mózgów - ma na celu transformację przeciwnika w sprzymierzeńca;
publiczne i ludzkie reakcje, które uważane są za bardzo ważną płaszczyznę działań propagandy i mają na celu:
• promowanie, afirmowanie pewnych wartości;
• adaptację jednostki lub grup do społeczeństwa, do konsumpcji i do aktywności -wytworzenie postaw konformistycznych;
b) wąska płaszczyzna - propaganda to połączenie technik organizacyjnych oraz zarządzania i kierowania akcją propagandową;
2