CECHY PIENIĄDZA
♦ miernik wartości,
♦ jest szczególnym towarem,
♦ posiada wartość użytkową,
♦ środek wymiany - może być zamieniony na każdą dowolną inną wartość użytkową,
♦ jest ucieleśnieniem społecznego charakteru pracy.
Pieniądz pełni także 3 inne funkcje:
♦ jednostka rozrachunkowa,
♦ środek tezauryzacji (przechowywania wartości),
♦ miernik odroczonych płatności.
X w dwunastostopniowym systemie bankowym (z Bankiem Centralnym i Bankami Komercyjnymi) „krążą" dwa systemy pieniądza;
X pieniądz banku centralnego;
X pieniądz banków prywatnych (pieniądz bankowy, depozytowy);
X w transakcji zmiany pieniądza gotówkowego na bezgotówkowy powstały układ bankowy nazywa się układem pierwotnym;
X zmiana ta nie wpływa na ilość pieniądza w obiegu. Wkład ten ma pełne pokrycie w rezerwie gotówkowej banku;
X „kreacja (emisja) pieniądza" - wprowadzenie do obiegu zarówno pieniądza gotówkowego, jak i bezgotówkowego;
X emisja pieniądza - wprowadzenie do obiegu pieniądza gotówkowego - powierzona bankom centralnym;
X podstawowym źródłem kreacji pieniądza jest kredyt;
X uzupełniające źródło - nadwyżki eksportu nad importem (sprzedaż za granicę -przypływ pieniędzy do kraju i wzrost wartości jego obiegu);
X nie sięga do zasobów, które są w bankach komercyjnych;
X nie sięga do środków zdeponowanych w banku;
X dla NBP udzielenie kredytu nie jest wydatkiem;
X jest to kreacja pierwotna;
X inna forma pierwotnej kreacji pieniądza - wypłata gotówki przez bank centralny na rzecz jednostki budżetowej. Ta forma kreacji pieniądza polega na emisji pieniądza gotówkowego.
2