Funkcja poznawcza- każda prawidłowo sporządzona prognoza jest najbardziej prawdopodobnym obrazem przyszłości. Z niej można dowiedzieć się o tendencjach rozwojowych badanych zjawisk i procesów, wpływu na nie różnych czynników, siły i rodzaju współzależności między procesami, możliwościach i ograniczeniach rozwojowych itp. Na podstawie tycłi informacji poznajemy przyszłość' Jest to jednocześnie funkcja poznawczaf informacyjna). Uzyskane z prognoz informacje umożliwiają, ułatwiają lub usprawniają wyznaczanie celów i określenie warunków działania.
7. Wymień i omów czynniki wpływające na trafnos'ć prognoz.
-horyzont prognozy im horyzont prognozy jest dalszy, tym prawdopodobieństwo zaistnienia przewidywanego stanu maleje, a więc zmniejsza się pewność prognozy
-głębokość retrospekcji- to długość okresu, którym obserwuje się zjawisko stanowiące przedmiot prognozy: w długim okresie można wykryć więcej czynników określających dane zjawisko, siłę ich wpływu i znaczenie oraz ocenić charakter występujących zmian: pozwala to ustrzec się błędów polegających na przyjęciu mało istotnych, a pominięciu ważnych czynników kształtujących dane zjawisko.
-metody prognostyczne - aby prognoza byłą przydania, należy przed zastosowaniem określonej metody dokonać także głębokiej analizy zjawiska w przeszłości i uzyskać właściwą ocenę jego cech; o wyborze metody prognozowania decydują następujące przesłanki: charakter procesu zmian prognozowanego zjawiska, horyzont czasu objęty prognozą rodzaj informacji, którą dysponujemy, możliwości techniczne i osobowe.
•informacje p rogu os tyczne- zależność trafności prognozy od rodzaju, jakości i zakresu informacji. Prognoza zbudowana na podstawie błędnych i niekompletnych informacji, mezgodnych z rzeczywistym poziomem zjawiska w przeszłości, nie odzwierciedla także prawidłowo zjawisk w przyszłości. Ważnym elementem jest zakres informacji. Zebrane informacje powinny charakteryzować kompleksowo przebieg prognozowanego zjawiska. Dlatego niekiedy należy rezygnować lepszej metody na rzecz gorszej z powodu braku niezbędnych informacji.
-moment konstrukcji progiozy
8. Wymięli etapy procesu prognozowania i omów wybór metody prognozowania Etapy procesu prognozowania:
» określenie zakresu prognozowania;
» określenie horyzontu prognozowania;
» wybór metody prognozowania;
» zbiór informacji;
» wykonalne obliczeń;
» ocena trafności i realności prognozy;
» monitorowanie.
Wybór metody prognozowania:
» cel prognozy;
» specyfika rozpatrywanej sytuacji prognostycznej;
» charakter zmian prognozowanego zjawiska;
» właściwości metod prognozowania;
» horyzont czasu objęty prognozą;
» rodzaj i zakres dostępnych danych statystycznych;
» możliwości techniczne, osobowe;
» koszty zastosowania określonych metod.
9. Wymięli znane Ci mierniki oceny dokładności prognoz i omów idi przydatność.
- średni błąd predykcji -SPB- określa o ile. przeciętnie biorąc, w długim ciągu predykcji rzeczywiste realizacje zmiennej prognozowanej będą odchylać się od wartości sformułowanej prognozy.
•średnia arytmetyczna błędów prognozy (ASBP lub ME )
-średnia bezwzględnej w artości błędów progioz, zwana krótko błędem prognozy - mówi o ile sformułowane prognozy w poszczególnych okresach różnią się średnio od rzeczywistej wartości zmiennej prognozowanej.
-średni kwadrat błędu prognoz (MSE)-
❖ Trafność prognoz ilościowych mierzymy błędami ex post)
- średnia arytmetyczna błędów prognoz (ME)
Średnia bezwzględnej wartości błędów MAE Średni względny błąd prognoz (MPE)
Średnia bezwzględna błędów procentowych (MAPĘ)
Średni kwadratów)’ błąd prognozy (MSE)