Około 1900 r. przystąpił do nielegalnego ruchu marksistowskiego, a w 1903 r. po rozłamie w partii opowiedział się po stronie bolszewików. Do 1917 r. był czynnym członkiem partii bolszewickiej, za co był przynajmniej sześciokrotnie aresztowany. Na ogół otrzymywał bardzo łagodne wyroki i parokrotnie udało mu się policji zbiec, co sugeruje, że być może był wówczas agentem policji. W tym okresie przyjął pseudonim "Stalin", czyli człowiek ze stali.
W czasie rewolucji komiuiistycznej w 1917 r. Koba nie odegrał naprawdę poważnej roli, natomiast w następnych dwu latach przejawiał bardzo ożywioną działalność. Lenin w swoim testamencie politycznym stwierdził, że Stalin jest zbyt bezwzględny i należy go usunąć ze stanowiska sekretarza generalnego. Po śmierci Lenina w 1924 r. Stalinowi udało się jednak zapobiec realizacji tego testamentu. W tym celu sprzymierzył się z Lwem Kamieniewem i Grigorijem Zinowjewem, dwoma wpływowymi członkami Biura Politycznego. Utworzyli oni rodzaj triumwiratu i wspólnym wysiłkiem pokonali Trockiego - największego przeciwnika do władzy. Następnie Stalin wystąpił z kolei przeciwko Zinowjewowi oraz Kamieniewowi i zdołał ich wyeliminować. Zwyciężywszy w walce o władzę z "opozycją z lewa", tj. Trockim. Kamieniewem, Zinowjewem i ich zwolennikami, Dżugaszwili przejął (o ironio!) część ich podstawowych koncepcji politycznych. Niebawem wystąpił też przeciw prawemu skrzydłu komunistów, swoim byłym sojusznikom i szybko ich pokonał. Na początku lat trzydziestych był już samowładnym dyktatorem Związku Radzieckiego.
Jak pisał Roy Miedwiediew i Jurij Borisow: "Gdyby nie było Stalina, pojawiłaby się jakaś inna postać. Metody rządzenia i dyrektywny styl - to byłoby identycznej...) Stalin był tylko jednym z wariantów przewidzianym przez historię. I w tym jest tragizm historii, że wybrała człowieka takiego jak on."
Z dojściem do władzy Stalina w Związku Radzieckim zaczął się kształtować nowy system totalitarny, od nazwiska groźnego niedźwiedzia z Gruzji nazwany stalinizmem. Metody rządzenia Stalina to rozkaz, nakaz, dyrektywa, sprowadzało to do zera samodzielność podejmowania decyzji i uwzględnienie rzeczywistych potrzeb społeczeństwa. Stalin obiecał narodowi pierwsze miejsce gospodarcze w świecie, sprawiedliwość i równość społeczną pod sztandarem socjalizmu. Dlatego Rosja biedna, wynędzniała opowiedziała się za nim. Tu właśnie kryje się źródło poświęcenia, entuzjazmu, gotowości do zniesienia wielkich trudności. Miliony ludzi wierzyło w nowe życie i chciało, by nadeszło ono jak najszybciej.
Stalin oszukał wielu ludzi wierzących w "socjalizm", na pierwszym miejscu stawiał interesy mocarstwowe. Owe interesy stały w sprzeczności z ideą socjalizmu. A sam Stalin PAŃSTWO stawiał wyżej niż obywateli.
Nieokiełznany Wissarionowicz, jak nazywała go opozycja, cały czas utrzymywał i rozwijał kult swej osoby, co wcale nie było łatwym zadaniem. Jednak rozwiązał ten problem w sposób