31786

określonego postępowania poprzez wskazanie jednostce wzorów, jak należy postępować w sposób właściwy, łącząc to z nakłanianiem do akceptowania wartości, którym realizowanie tych wzorów ma służyć. Proces wychowawczy dokonuje się poprzez perswazję, nagradzanie i karanie.

Socjalizacja

•    pierwotna

•    wtórna

Mechanizmy socjalizacji

-    uleganie

-    identyfikacja -internalizacja Pojęcia podstawowe

-    Zachowanie: reakcja na bodziec zewnętrzny

-    Działanie: zachowanie świadome, celowe

•    celowo-racjonalne: działanie, w którym działający dobiera adekwatne w jego rozumieniu środki dla osiągnięcia zamierzonego celu

•    tradycjonalne: działanie, w którym cele wyznacza dotychczasowe doświadczenie (tradycja, przeszłość, rutyna) bez względu na efekty

•    emocjonalne: działanie jest motywowane emocją (miłością, pasją, nienawiścią, gniewem); działanie takie jest oznaką, że działający nie panuje nad swoimi emocjami

-    Postawa: w miarę trwała dyspozycja jednostki do określonych zachowań; inaczej: gotowość jednostki do reagowania w określony sposób na różne sytuacje. Postawa to pochodna osobowości.

•    element poznawczy: wiedza

•    element oceniający: wartości i motywy

-    Stereotyp: społeczne (zbiorowe) skrzywienie opinii o zjawiskach i kategoriach społecznych. Opinie stereotypowe, acz zafałszowane są powielane i upowszechniane w życiu zbiorowym

Pozycja (status): miejsce zajmowane przez jednostkę w jakiejkolwiek konfiguracji społecznej (zbiorowość, grupa, organizacja, społeczeństwo). Status społeczny jest najważniejszym czynnikiem społecznego umiejscawiania jednostki w hierarchicznych strukturach społecznych. Pomiar statusu dokonywany jest w relacji do innych (wyższych, niższych) statusów w tej samej konfiguracji.

•    przypisany (wiek, płeć, pochodzenie rasowe, etniczne)

•    osiągany (status jako rezultat wysiłków i osiągnięć jednostki)

-    Rola społeczna: schemat zachowania związany z zajmowaną pozycją; wzór zachowania określony przez pozycję

•    jako czynnik porządkujący rzeczywistość społeczną (zewnętrzny gorset jednostki)

•    jako element gry

-    Wpływ osobowości na role

-    Wpływ ról na osobowość (eksperyment Zimbardo)

KONTROLA SPOŁECZNA

Społeczna kontrola to zespół środków działania, jakimi rozporządza grupa w celu zapewnienia jedności i zwartości