PRZEDMOWA
DO PIERWSZEGO WYDANIA
Postanowiłem wskazać tu, jak należy czytać tę książkę, by w miarę możności ją zrozumieć. Ma ona przekazać jedną jedyną myśl. Ale mimo całego wysiłku nie znalazłem do jej wyłożenia krótszej drogi niż cała ta książka. Tę myśl uważam za coś, czego szukano bardzo długo pod nazwą filozofii i czego znalezienie ludzie z historycznym wykształceniem uważali za równie niemożliwe jak odkrycie kamienia mądrości, chociaż już Pliniusz pouczał: ,,Quam multa fieri non posse priusąuam sint facta iudicantur. ” (Hist[oria] natfuralis] 7.I.)1.
W zależności od strony, z jakiej rozpatruje się ową myśl, którą należy tu przedstawić, ukazuje się ona jako coś, co zwano metafizyką, etyką, estetyką i musiałaby rzeczywiście być tym wszystkim na raz, jeśli jest tym, za co ją, jak już powiedziałem, uważam.
System myślowy musi mieć zawsze budowę architektoniczną, tzn. taką, w której zawsze jakaś część opiera się na innej, lecz nie na odwrót; kamień węgielny stanowi na koniec podstawę wszystkiego, chociaż na niczym się nie
„Ileż rzeczy uważa się za niemożliwe, póki nie zostaną wykonane”. Plinius, Historia naturalis VII, 1. W polskim przekładzie Ireny i Tadeusza Zawadzkich: Pliniusz, Historia naturalna (wybór), Wrocław 1961, s. 49, słów tych nie odnaleziono.