31953

Jeżeli umowa uznania okaże się nieważna, przerwa terminu przedawnienia nie nastąpi tylko wtedy, gdy przyczyny nieważności umowy dają podstawę do stwierdzenia, że nie zostały spełnione przesłanki uznania niewłaściwego, jakim są świadome i dobrowolne oświadczenie wiedzy dłużnika.

(!) Terminy zawite ( prekluzyjne )

1.Pojęcie i rodzaje

W odróżnieniu od przedawnienia, terminy zawite ustanowione zostały przede wszystkim dla realizacji celów o doniosłości ogólnospołecznej lub dla silniejszej ochrony dłużników. Charakteryzuje je znaczny rygoryzm prawny, przejawiający się głównie w tym, że wskutek bezczynności uprawnionego w ciągu określonego ustawą terminu następuje wygaśnięcie przysługującego mu prawa.

Ważniejsze typy:

1    Terminy do dochodzenia prawa przed organem państwowym.

2    Terminy do dokonywania czynności pozasądowych.

3    Terminy wygaśnięcia praw podmiotowych

Dla terminów zawitych lub poszczególnych ich typów brak jest jakichkolwiek przepisów ogólnych. Instytucja ta znajduje zastosowanie jedynie w sytuacjach wyraźnie w przepisach szczególnych przewidzianych, przy czym każdy z tych przepisów określa długość i początek biegu terminu zawitego. Mają one z tych samych przyczyn co terminy przedawnienia charakter norm bezwzględnie wiążących.

II. Skutki

Upływ terminów zawitych powoduje, w odróżnieniu od przedawnienia, wygaśnięcie uprawnienia. Z uwagi na to sąd lub inny organ powołany do rozpoznania sprawy uwzględnia ten fakt z urzędu, a nie dopiero na skutek zarzutu podniesionego przez tego, przeciwko komu sprekludowane uprawnienie się kieruje.

W świetle takiej konstrukcji prawnej nie wydaje się, aby było dopuszczalne stosowanie art. 5 KC o nadużyciu prawa podmiotowego w celu złagodzenia rygorystycznych skutków prekluzji. Natomiast taką funkcję łagodzącą mogą pełnić stosowane na podstawie analogii postanowienia o zawieszeniu i przerwie biegu przedawnienia. Odnosi się do zwłaszcza do art. 121 pkt 4 KC, który przewiduje zawieszenie biegu przedawnienia z powodu siły wyższej.

Na poparcie zasługuje również pogląd, który dopuszcza analogiczne stosowanie do prekluzji przepisu art. 123 par. 1 pkt 2 KC o przerwie biegu przedawnienia na skutek uznania.